De machteloze burger

Medio december werd in de Eindhovense gemeenteraad het project The Cube, aan de Hessen Kasselstraat, behandeld. Een project waarbij een initiatiefnemer 36 studio’s wil toevoegen aan het woningbestand. Dit project is in lijn met wat in de binnenstad wordt toegestaan. Juridisch en technisch gezien voldoet de initiatiefnemer aan alle voorwaarden die worden gesteld aan een goede ruimtelijke ordening en kan de aan de gemeenteraad gevraagde “Verklaring van geen Bedenkingen” worden afgegeven. Het ‘samenspraak-traject’ met omwonenden schuurde echter enorm. Sterker nog: Het is in de ogen van de omwonenden een grote façade.

De “Verordening Samenspraak en Inspraak” is niet bijster lang geleden ingesteld om projectontwikkelaars en initiatiefnemers een middel in handen te geven om hun toekomstige buren te betrekken bij de plannen die ze hebben. Een projectontwikkelaar heeft een investering gedaan in een stuk grond en wil op locatie voornamelijk geld verdienen. Dit geld moet voortkomen uit het plan dat door deze projectontwikkelaar wordt opgesteld en is dus in zijn of haar ogen, alleen op de voorgestelde wijze, ‘rendabel’ te bouwen. Er kan dus nauwelijks iets worden gewijzigd.

Als omwonenden in grote getale aangeven dat ze er een bouwlaag vanaf willen, om uiteenlopende redenen, dan is dat voor een initiatiefnemer onbespreekbaar. De eerste planschetsen van de ontwikkelaar lijken dus al in beton gegoten.

De omwonenden van het plan The Cube zijn al heel lang bezig om hun gelijk te halen. Ze verenigen zich en worden ‘professionals’ en ‘juristen’ om maar enigszins invloed te mogen uitoefenen op hun eigen woonomgeving. Het lijkt op vechten tegen de bierkaai, want de professionals bij de gemeente en de professionals bij de projectontwikkelaars doen dit al decennialang voor hun beroep. De omwonenden staan op voorhand al met 2-0 achter.

De ‘Verordening Samenspraak en Inspraak’ zou hen hiertegen moeten beschermen, of op zijn minst moeten helpen. Daar lijkt echter geen sprake van te zijn, want het samenspraakproces gaat te vaak te fout.

Omwonenden hebben geregeld een verkeerd beeld van de mate van hun invloed en de projectontwikkelaars hebben te weinig duidelijke kaders meegekregen om de omwonenden op een juiste manier bij de plannen te betrekken.

De SP ziet teveel mogelijkheden voor projectontwikkelaars om de omwonenden eenvoudig op een zijspoor te zetten. Het document “Samenspraak en Inspraak” verdiend het om door de gemeenteraad nogmaals flink tegen het licht te worden gehouden.

Bewoners hebben nauwelijks invloed op hun directe leefomgeving, projectontwikkelaars wordt teveel macht in handen gegeven en zijn niet voldoende onderlegd om een samenspraaktraject te organiseren. Ontwikkelaars hebben overigens, naar eigen zeggen, onvoldoende duidelijke kaders meegekregen om dit in de juiste banen te geleiden. En de gemeenteraad heeft het nakijken, want in deze situatie is ze verworden tot een soortement van ‘Rijdende Rechter’: “Dit is onze uitspraak en daarmee zult u het moeten doen”.

De machteloze burger mag wat de SP betreft op 2-0 voorsprong worden gezet. De Samenspraak, die nu nog wordt gezien als ‘David tegenover Goliath’, wordt daarmee op een eerlijke wijze ingevuld.