Die verdomde realiteit
We kunnen de realiteit niet kennen, we nemen haar waar. Een simpele stelling met vergaande consequenties. Wat voor mij een logisch verhaal is, is dat voor een ander niet. En er zijn nogal een boel anderen op deze aardkloot, zelfs in de hoofdstad van onze metropoolregio ben ik niet de enige. In sommige opzichten is dat lastig, maar veelal maakt het dit aards bestaan de moeite waard.
Skyscrapercity
De afgelopen dagen heb ik me voorgesteld op Skyscrapercity, een forum over hoogstedelijke ontwikkeling, hoge gebouwen en stadsontwikkeling in het algemeen. Nou niet direct mijn thuishaven vanwege mijn eigen voorkeur voor laagbouw. Daarin, zo weet ik inmiddels ben ik de enige in Eindhoven. Vrijwel elke zichzelf respecterende erfgoedwaakhond vindt hoogbouw, hoogstedelijke verdichting zo u wilt, best oké zolang het bestaande in voldoende mate wordt gerespecteerd.
Ontvangst
Ik kan niet anders zeggen dan dat ik vriendelijk welkom ben geheten door een aantal forumleden. Dat is altijd leuk. Ik heb me netjes voorgesteld en ook aangegeven dat ik vaker op Digitale Stad Eindhoven schrijf, ook over thema’s die Skyscrapercity-leden verbindt. Ik vond het een goed idee om mijn aanwezigheid te melden aangezien ik al een tijdje meelas en ook daadwerkelijk leer van de berichten die uitgewisseld worden.
Dialoog of discussie
In één van de draadjes, zeg maar thema-onderdelen van het Skyscrapercityforum, heeft zich sindsdien een dialoog / discussie ontwikkeld waarbij de realiteit wordt verwisseld met de waargenomen realiteit. Waar ik me van de ene kant verbaas over het gebrek aan invloed van een partij als de Van Abbestichting, wordt door sommige leden van de Skyscrapercommunity juist gesteld dat die invloed mogelijkerwijze veel groter is dan gedacht. What the vibe?!
Hoogte of breedte
Een andere kwestie is die van de groeiopties. Het mag geen verrassing heten dat je op een forum voor hoogbouwliefhebbers de oplossing voor het woningbouwvraagstuk diezelfde hoogbouwwoningen terugleest. Waar ik nog zoek naar alternatieven en zelfs de Haagse Verdichting een warm hart toedraag is de hoogstedelijke verdichting van de binnenstad als oplossing voor een ander zo klaar als een klontje.
Battles
Eén van de meest recente bijdragen kwam van een auteur die stelde dat je niet alle ‘battles’ kunt winnen. Hij (of zij) refereerde aan een erfgoedwaakhond. En daar had ie natuurlijk een punt. Maar er is ook een andere mogelijkheid: de battle niet eens de kans geven te ontstaan. We zouden niet in een battle-achtige situatie hoeven belanden als we zouden kunnen kiezen voor een andere aanpak.
Meeste weerstand
Waarom is het niet gebruikelijk om wèl bij aanvang al samen te zitten, hoogbouw-, laagbouw-, erfgoedliefhebbers? De manier waarop het proces nu wordt uitgerold leidt eigenlijk altijd tot meer weerstand dan nodig. Ontevreden belanghebbenden gaan uiteindelijk een juridisch traject in met een hoop negatieve publiciteit, kosten en frustratie tot gevolg. Hoe moeilijk moet het zijn om samen een beeld te schetsen van één en dezelfde realiteit én de wijze waarop daarmee om te gaan?
Gelijkwaardigheid
Het grootste probleem is het gewicht van elk van de betrokken partijen op de weegschaal van de besluitvorming. Er spelen naast vormgeving ook zaken een rol als belangen van ontwikkelaars, grondopbrengsten voor de schatkist van onze gemeente en in Eindhoven heb je ook nog zoiets als de Brainportkerk met zijn overtuigingen.
Stappen
Rutger Rauws van EHVXL heeft bewezen dat je over de grens kunt stappen door te spreken met Jaap Margry. Laatstgenoemde heeft een duidelijk ander geluid laten horen in het Eindhovens Dagblad en ook hier op DSE. Margry heeft een vergelijkbare stap gezet. Er is dus meer mogelijk, al moet het wel georganiseerd worden.
Te laat
Ik vrees wel dat alles wat aan overbruggende initiatieven plaatsvond te laat kwam. Dat mag je de mensen van EHVXL niet kwalijk nemen, zij bestaan als belangengroep nog niet zolang. Misschien moet je het wel niemand kwalijk willen nemen, maar daar ben ik nog niet helemaal zeker van. Er zijn veel aspecten die de weg van de meeste weerstand aantrekkelijker maken dan de route die ik zo graag zou zien ontstaan. In relatie tot de verdichtingsvisie bestaat het risico dat per deelgebied evenmin afstemming, inspraak of overleg plaatsvindt. Of anders gezegd: de plannen liggen mogelijkerwijze ook dan al min of meer vast. Ze zijn dan bovendien ingekaderd door de verdichtingsvisie zoals die naar alle waarschijnlijkheid zal worden aangenomen.
Kwalitatieve impuls
Gaan we de aankomende jaren verder op de weg die we inmiddels kennen en zoals die in heel Nederland herkenbaar is? Een weg waarlangs we de stadsontwikkeling over laten aan het lokale bestuur en de marktpartijen om pas in een laat stadium gehoord te worden (en niet meer dan dat)? Of organiseren we betere gesprekken met elkaar over stadsthema’s en gaan we iets doen met de uitkomsten daarvan? Ik denk dat het laatste een enorme kwaliteitsimpuls zou zijn, maar het vergt vertrouwen in het bestuur, de raad en, niet alleen van alle ‘stakeholders’, ook nog in elkaar. Een enorme kans om voorop te lopen. Ich bin ein Eindhovenaar…
Wat is realiteit? Daar houdt de theoretische natuurkunde zich mee bezig. Een theorie die ik plausibel vind, is het idee dat de realiteit bestaat uit onvoorstelbaar veel potentiële existentiedeeltjes. Elk deeltje is het volledige heelal. Telkens is 1 deeltje het existerende deeltje.
De deeltjes zijn op zich niet waarneembaar.
De theorie geeft een goede verklaring van heden, verleden en toekomst.
Onze waarneming schept een illusie op basis van die deeltjes. Dat die waarneming een illusie is, beseffen mensen pas als ze bijvoorbeeld inzien dat een voorwerp op grote afstand niet kleiner is dan dichtbij en een horizontale straat niet omhoog loopt. Bovendien hebben voorwerpen bijvoorbeeld geen kleuren, maar zijn kleuren een product van de hersenen: zoals elk soort dier ziet een kat andere kleuren dan de mens.
De grijze blokken bij de illustraties van Middenweg verschillen qua waarneming niet veel van hetgeen mensen zien. Het plaatje is uiteraard kleiner dan het gezichtsveld. Op de echte begane grond ziet men meer variatie, maar de hoogbouwverdiepingen daarboven worden meestal gezien met de staafjes op het netvlies, die een zwart-wit beeld geven. Glasgevels weerspiegelen vaak de lucht, maar de eventueel blauwe lucht daarin is alleen zichtbaar als men van dichtbij omhoog kijkt of van een grote afstand kijkt.
Hoogbouw komt voort uit een gebrek aan bouwgrond op een plaats waar veel belangstelling voor bestaat. Het is dan de vraag of er veel belangstelling bestaat voor wonen in bijvoorbeeld de Eindhovense binnenstad. Zelf zou ik daar nu ook al niet willen wonen. Als winkelcentrum heb ik de Eindhovense binnenstad niet nodig. Winkelcentrum Woensel is voor een noordelijke randstedeling handiger. Zelfs schoenen koop ik tegenwoordig via het internet. Tot mijn eigen verbazing ben ik al 8 maanden niet meer in de Eindhovense binnenstad geweest, in tegenstelling tot vroeger.
Liften hebben de hoogbouw mogelijk gemaakt, maar ze zijn een groot probleem bij pandemieën met virussen van de menselijke luchtwegen.
Beton heeft ook de hoogbouw bevorderd. Dit is de gevaarlijkste stof die er bestaat. Niet zo fijn.
Met al die woontorens erbij, een afgebroken Catharinakerk en verstopte andere bezienswaardigheden en nog meer vreemdelingen die geen Nederlands spreken, wordt de binnenstad voor mij niet aantrekkelijker. Laat staan om er in een soort konijnenhok of vogelkooi te wonen.
Het zou kunnen zijn dat de verdichte stad het resultaat is van de neoliberale groeidroom. Als zodanig is die droom wel een groepsverschijnsel waar zelfs GroenLinks en de PvdA zich niet aan weten te onttrekken, ook nu nog.
Uiteindelijk kan het anders lopen dan bestuurders verwachten. Zo heeft de top collaborateur van Hongkong, Carrie Lam, vanwege sancties voor het knevelen van de democratie geen bankrekening meer. Zelfs niet van een Chinese bank. Daardoor moet ze haar salaris van omgerekend 672.000 dollar tegenwoordig in bankbiljetten ontvangen. Ze heeft kasten vol biljetten en ze neemt tassen met biljetten mee om iets te kopen. Daar worden veel grapjes over gemaakt.
Verder verliest Hongkong geleidelijk de status als internationaal financieel centrum.
Hallo Jaap,
Dank voor je bijdrage. Je hebt in je bijdrage van vandaag aangegeven dat liften een groot probleem zijn bij pandemieën met virussen van de menselijke luchtwegen. Ik ben al eens op zoek geweest naar de houdbaarheid van die stelling, maar ik vind daarover nauwelijks iets terug. Waar baseer jij je uitspraak op? Dat benieuwt mij zeer.
De koppeling van Hong Kong met de Eindhovense verdichtingsvisie ontgaat mij eerlijk gezegd. Tenzij je bang bent dat de regering van Nuenen de macht zal grijpen in Eindhoven…
Groet,
Bob
Awel Bob,
Allereerst baseer ik mijn stelling over de liften op mijn eigen inzicht en ervaring. Ik heb vele jaren met anderen in de lift gestaan als haringen in een ton. Ook wel eens vastgestaan in een lift. Ook uit de uitgang moeten klimmen. Met de lift naar de kelder en naar de 20e verdieping. En nagedacht over hoe dat dan met virusverspreiders moet.
In de tweede plaats heb ik kortgeleden in het blad Vastgoedmarkt een aardig verhaal gelezen over “Op liftcapaciteit moet je gewoon niet bezuinigen” Dat gaat vooral over de liften in kantoorgebouwen. In het verhaal komen twee vastgoedbeleggers en een vastgoedadviseur aan het woord. Daaruit blijkt dat liftcapaciteit altijd, maar in het bijzonder bij zoiets als het coronavirus ruim bemeten moet zijn. Flexibele aankomst- en vertrektijden kunnen dat bevorderen. De benutting van kantoren met grote oppervlakten blijkt niet zo groot te zijn, ofwel er is weinig drukte bij de liften. Per saldo kan daardoor de 1,5 meter regel gemakkelijk toegepast worden. ook een liftstrategie om de lift om de zoveel etages te laten stoppen en mensen verder te laten gaan met de trappen klimmen.
Bij woontorens kan het liftgebruik beperkt zijn, als de bewoners jong zijn en ertoe gebracht worden om trappen te klimmen.
Zie:
https://www.vastgoedmarkt.nl/transacties/nieuws/2020/09/vastgoedmarkt-checkt-eindgebruiker-knapt-af-op-hoogbouw-door-corona-101156740?io_source=www.google.com&_ga=2.66609966.1269067497.1606828161-751323355.1606828161
Op zich komt het verhaal van Vastgoedmarkt genuanceerd over. Het is wel zo dat het voor woontorens slechts beperkt toepasbaar is.
Naast drukte en liftcapaciteit is ook de ventilatie van belang, zowel in de lift als in de toegangsruimte daarvan. Uit een verhaal over het openbaar vervoer van Duitslang heb ik kunnen opmaken dat in vliegtuigen de filters van ventilatie virussen goed tegenhouden. In het overig openbaar vervoer, trein en bus en tram laat de ventilatie te wensen over. Eigenlijk zouden overal in het openbaar vervoer filters in de ventilatie gebruikt moeten worden met een vergelijkbaar effect als FFP3-maskers.
Liften zijn ook openbaar vervoer, maar dan verticaal. Daar zou hetzelfde voor de filters van de ventilatie moeten gelden.
Verder ben ik via Google een verzameling verhalen tegengekomen met de vraag naar liften en coronavirus.
Zie:
https://www.google.com/search?q=liften+coronavirus&rlz=1CAJCUZ_enNL865&oq=liften+coronavirus&aqs=chrome..69i57.7992j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8
Onder andere een hoogleraar, het RIVM en een liftenfabrikant. Daar komen heel wat mitsen en maren tevoorschijn.
Hoe dan ook: de kosten van nieuwe woontorens voor liften moeten flink omhoog om aan alle vereisten voor veilig gebruik bij een pandemie te voldoen.
Vergelijkbaar met de verschuiving in Hongkong van democratie naar autocratie, heeft er in Nederland gedurende de afgelopen 10 jaar een verschuiving plaats gevonden van democratie naar plutocratie; de Brainportorganisatie is er een goed voorbeeld van. Daarbij zijn regels ten gunste van de plutocratie versoepeld, is het beroep van allen op de rechtstaat verminderd. Dat geldt ook voor de Omgevingsvisie en de Verdichtingsvisie.
Om de bankbiljetten van Carrie Lam valt weliswaar nog te lachen, om de bezuinigingen op de zorg die hebben sterk hebben bijgedragen tot een bijzonder slecht resultaat bij het bestrijden van het coronavirus niet.
Ik ken in mijn omgeving maar weinig mensen die het niet met je eens zijn. Maar toch is wat jij verafschuwt de meest waarschijnlijke uitkomst. Dat ligt niet aan een fanclub (relatief nieuw) of erfgoedclub (al 28 jaar gesprekspartner). Die juicht enkel toe of keurt af. Er is blijkbaar een ander mechanisme aan het werk.
Flauw om ons een fanclub te noemen, Bob. Ik zou trouwens eens de reacties onder de Facebookpost van Jaap Margry lezen.
https://www.facebook.com/groups/276996075821401/permalink/1562929987227997/
In de vrij conservatieve Facebook-groep ‘Eindhoven toen’ lijkt het overgrote merendeel positief tegenover de verdichtingsvisie te staan. Ik denk dat jullie toch echt een minderheid zijn die graag iedereen wil overtuigen dat een meerderheid tegen is.
Wie is jullie (de minderheidsgroep?), ik geloof niet dat ik een groep vertegenwoordig. De post van Jaap Margry kan ik niet lezen aangezien het een private groep is, sorry. Ik geloof dat ik toch niet echt iets heel verkeerds schrijf als ik spreek van een fanclub, tenzij EHVXL de voorgestelde verdichting niet ziet zitten maar dan interpreteer ik het verkeerd.
Je kan toch ook onderdeel van een groep zijn zonder deze te vertegenwoordigen? Ik zou jou volgens mij in dezelfde groep als de andere DSE’ers plaatsen, die de verdichtingsvisie niet zien zitten.
EHVXL een fanclub noemen is van hetzelfde kaliber als dat ik de Henri van Abbe-stichting een NIMBY-groep zou noemen: het doet geen recht aan beide partijen. Ik vind het zelfs beledigend.
Wat is er beledigend aan een fanclub?
Dat stond toch in mijn reactie? “het doet geen recht aan beide partijen”. Je doet ons daarmee eigenlijk af tot een clubje hoogbouwgeilers die unaniem voorstander zijn van elk project dat meer dan 100 meter is. Het feit dat ik dit moet herhalen, man man man..
Dat ik het zo letterlijk moet spellen betekent OF dat jullie de empathie van een walnoot hebben, OF dat jullie gewoon een beetje aan het pesten zijn. Allebei jammer.
“Wij willen in dit publieke debat graag een ander geluid laten horen door actieve promotie van hoogbouw en grootstedelijke ontwikkelingen te bespreken.”, had ik het dan zo moeten zeggen, Rutger?
Van één van de oprichters van EHVXL verscheen op Skyscrapercity zo’n 13 dagen geleden de volgende typering van Digitale Stad Eindhoven. “De huidige DSE… …en het enige wat er nog van over is gebleven is een weblog van 4 à 5 vastgeroeste bejaarden die wantrouwend zijn naar alles wat de gemeente doet of boven de 50 meter uitkomt.”.
Aangezien op het Skyscrapercity-forum iedereen een forumnaam hanteert heet de auteur van bovenstaande ‘Zerfox’. Dezelfde ‘Zerfox’ die negen maanden eerder aan de bezoekers van het Skyscrapercityforum uitlegt dat ie samen met een medebestuurder is geïnterviewd door het Eindhovens Dagblad:
https://www.skyscrapercity.com/threads/eindhoven-ehvxl.2222112/page-6#post-166630126
En dan houden we twee kanshebbers over:
https://www.ed.nl/eindhoven/ehvxl-hart-gaat-sneller-slaan-van-hoogbouw-in-eindhoven~a07f9e27/
Allebei bestuursleden van de club die in het publieke debat graag een ander geluid wil laten horen door actieve promotie van hoogbouw en grootstedelijke ontwikkelingen te bespreken.
Ik vrees dat het nu stil blijft Bob of zou “Zerfox” nu aan die vastgeroeste bejaarden hier en nu zijn excuses aanbieden? Een ding is zeker GroenLinks heeft in elk geval de moed om hier op DSE te reageren met een eigen bijdrage. Dat heeft EHVXL categorisch geweigerd, waarom verbaast me dat niet?
Ja dat zou ik ook willen weten? Als dat zo zou zijn er wel heel veel mensen beledigd, of zie ik iets verkeerd? Voetbalfan, filmfan, Simenonfan, om het nog maar niet te hebben over al die fanclubs van meer of minder bekende zangers en zangeressen 🙂
Je mag mij probleemloos een laagbouwfan noemen hoewel ik de nieuwe bergen een heel mooi project vind en dat daar ook wel zie zitten. Hoogbouw op strijp S of T daar zou ik wel een fan van zijn zeker als daar de verschillende hoogbouw ontwerpen niet detoneren en passend in het geheel eenheid en evenwicht qua ontwerp blijven uitstralen. Op Strijp S lukt dat onvoldoende.
Dat ik jou een laagbouwfan mag noemen betekent niet dat jij EHVXL een fanclub moet noemen. Zie verder de reactie op Bob.
Rutger, zijn we nu niet bezig om spijkers op laag water te zoeken? Het verbaasd me dat je zo zwaar tilt aan de benaming fanclub.
Ik zou liever iets lezen over de Eindhovense behoefte aan iconen de behoefte die jullie bekend maakte in het ED van 24-2-’20. Op de vesteda toren na, die je een beetje op afstand moet bekijken want van dichtbij valt die toch weer tegen, zie ik weinig iconen in de hoogbouw die er nu staat noch in wat ons voorgespiegeld wordt in de verdichtingsbrochure. Dat zal deels wel een smaak kwestie zijn.
Voor mij zijn bijvoorbeeld het Evoluon, lichttoren, de paterskerk, het oude Philipsfabriekje, de Burgh en Catharinakerk wel iconen waarbij de laatste er niet beter van wordt als we hem 55 meter optillen nog los van de vraag of het echt mogelijk is.
Dialoog is inderdaad meestal beter. Compromissen. Daar ben ik ook voor. Echter merk ik daar bij echte hoogbouwliefhebbers weinig van. Er komen ook zonder de binnenstad vol te bouwen minstens 20 nieuwe torens bij in Eindhoven. Eindhoven gaat een flinke skyline krijgen. De hele Fellenoord en Strijp S wordt volgebouwd. Toch is het voor sommigen niet voldoende. Meer, meer, meer.
Ik zeg wees blij met hoogstedelijke ontwikkelingen, maar bedenk ook dat er voldoende mensen in Eindhoven zijn die een andere voorkeur hebben, en laat het gebied waar het meeste weerstand tegen is met rust. De binnenstad.
Waarschijnlijk had ook amper iemand daar problemen mee gehad, als niet iemand bij de gemeente zonodig Winy Maas als supervisor had moeten aanstellen. Zijn megalomane, buitensporige plannen hebben een aantal mensen het hoofd op hol gebracht. New York, Dubai, Eindhoven. Ha ha. Eindhoven heeft niets van doen met die miljoenensteden. En dat is misschien maar goed ook. Wees juist blij dat Eindhoven nog een leefbare, gemoedelijke stad is. Hoogstedelijk is ook niet alles, laat de Corona-crisis maar weer zien.
Compromis komt van twee kanten. Maar Maas wil alleen maar zo hoog en modernistisch mogelijk. Het is tijd voor een andere, meer gematigde supervisor voor de binnenstad.
Nog belangrijker dan dialoog vind ik realisme. Als je ziet dat de kantoren bij de verbouwde V&D niet eens vol te krijgen zijn. Hoe gaan dan al die kantoren bij VDMA rond een zogenaamd stadsbos (niet meer dan een verwilderde groenstrook) wel gevuld worden? Ook een Design Museum komt daar niet. Het hele plan is gebouwd op drijfzand, en zal wel flink gaan veranderen. Net als dat District E steeds kaler wordt.
Het tweede plan voor VDMA had meer diversiteit, zowel hoogbouw als laagbouw, en een designgebouw aan de Vestdijk. Paste meer bij de Eindhovense binnenstad. Maar niet grootstedelijk genoeg blijkbaar. En geen grote naam als OMA.
Eindhoven zou eerst eens de Fellenoord moeten volbouwen, dat is al een enorm groot gebied (en duur) voor een stad met 230.000 inwoners ipv de hele stad overhoop te willen gooien.