Dreamcatchers
We nemen niet meer de tijd om een gedachte te laten bezinken, te ontleden, te interpreteren en zo eigen te maken dat het een deel van jezelf wordt. Ja, het kost een hoop tijd, maar je wordt er niet slechter van. Maar over 10 jaar weet helemaal niemand meer waar ik het nu over ga hebben: het Lezen van Boeken en daaruit Wijze Levenslessen samenstellen. Dat je anders bent gaan denken tijdens het lezen van het boek.
Welke drie boeken hebben mij eigenlijk het meest gevormd in mijn vakgebied? En welke drie boeken hebben mij gevormd als mens?
Even in de boekenkast kijken. Drie uur later had ik het lijstje compleet: Je ziet ook zoveel boeken met een Oja_even_kijken blik van herkenning dat ik mijn gevoel van tijd een beetje kwijtgeraakt ben.
Dit zijn de boeken die mijn visie op mijn vakgebied software engineering en projectleiding het meest hebben veranderd:
De eerste is The Mythical Manmonth van Fred Brooks. Fred was de projectleider van het operating system van de IBM360, die rond 1965 op de markt is gekomen. Het vreemde is dat dit boek nog steeds actueel is. Alle problemen die we vijftig jaar geleden hadden, hebben we vandaag nog steeds. Zijn essays zijn prachtig geschreven en laten veel wieltjes in mijn hoofd draaien. Het boek geeft een mooi beeld van iemand die een echt probleem moest oplossen. Oneliner: “Mankracht toevoegen aan een project dat te laat is maakt het alleen maar nog later”.
De tweede in mijn lijstje is Zen and the Art of Motorcycle Maintenance van Robert Pirsig, een schitterend boek over kwaliteit, geschreven als parallel aan zijn reis op een motorfiets door het westen van Amerika. Zeer abstract op de hoogvlaktes, heel goed te begrijpen op zeeniveau. Oneliner: “Wat is goed en wat is niet goed: moeten we dat aan anderen vragen”?
De derde is Calculus, waarin zes miljoen sommen staan. Als je die allemaal maakt dan kun je een beetje differentiëren en integreren. Zeer gehaat bij eerstejaars techniekstudenten, maar een schitterend boek om abstracter te leren denken. De oneliner laat ik maar weg. Iets met de kettingregel vrees ik.
Een van de boeken die mij als mens sterk hebben gevormd is Het Periodiek Systeem van Primo Levi. Levi heeft in de tweede wereldoorlog in het concentratiekamp in Auschwitz gezeten en probeert als scheikundige van zich af te schrijven waarom hij dat wel en vele anderen dit niet overleefd hebben. Met name het verhaal over het leven van een koolstofatoom is voor mij erg belangrijk: het is bijna mijn geloofsbelijdenis geworden. De oneliner houd ik geheim: dat is de laatste zin van het boek.
De tweede is de Black Swan, een boek van Nassim Taleb over toeval en statistiek van gebeurtenissen met minimale kans op optreden, maar met gigantisch grote gevolgen. Hij toont aan dat wij mensen ongeschikt zijn om daarmee om te gaan: wij denken uit het verleden de toekomst te kunnen voorspellen. Hij vindt het gebruik (misbruik) van de wiskunde met Gausskrommes in veel gevallen gewoon fraude. Maar onze wereld is steeds minder te voorspellen is met de klassieke waarschijnlijkheidsrekening. Oneliner: “History doesn’t crawl, it jumps”.
Het derde boek is de Subtle Art of Not Giving a Fuck van Mark Manson. Het geeft aan dat je vanzelf gelukkiger wordt als je mooie dingen doet die passen bij je capaciteiten. En dat je niet al te krampachtig bezig moet zijn met gelukkig te worden.
Voor de kerstdagen nog wat ter overpeinzing:
Welke boeken moeten wij als analoge generatie aanraden aan de native-digitale generatie om toch maar eens te lezen? Op papier graag. Wat moeten docenten op scholen en universiteiten aanraden aan de studenten om te gaan lezen? Wat moet er in de bibliotheek van die scholen staan? Wat is de long list waar je eigenlijk mee moet beginnen te lezen om je eigen boekenkast te vullen.
Vraag: Mag ik weten welke boeken jou gevormd hebben? Zoja, schrijf je dat hieronder op als reaktie? Ik ben heel benieuwd!
Ik wens Je vanaf deze plek nog prettige feestdagen en een heel voorspoedig 2018!
Ik heb een haat-liefde verhouding met boeken.
Een prachtig boek is ‘Teloorgang en wederopstanding van de Nederlandse monarchie 1848-1898′ van Joris Abeling. Als je dat gelezen hebt, heb je geen Goede Tijden, Slechte Tijden meer nodig. Het geeft een prachtig inkijkje in ons koningshuis ten tijde van Willem 1, 2 en 3. Het blijft grappig dat we met z’n allen nog steeds ‘Oranje Boven!’ zingen, al is de poging om Nederlanders massaal achter het commerciële TeamNL-offensief te krijgen nog krankzinniger is. (Immers: de fondsen die TeamNL verwerft gaan naar die paar medaille-sporten, zoals ook de gelden van NOC*NSF. Terwijl steeds weer blijkt dat breedtesport veel noodzakelijker is, maar sinds NSF en NOC weer bij elkaar zijn staat sportstimulering in het algemeen vrijwel volledig in de kou.)
Een ander standaardwerk is ‘A Christmas Carol’ van Dickens. Het vat in mijn optiek de essentie van hoe mensen zouden moeten leven, terwijl er haast geen mens in slaagt. Keuzes maken is minder makkelijk dan het soms lijkt en populair word je er ogenschijnlijk niet mee. Soms word je door iets of iemand geraakt en bewogen in een richting die je veel dichter bij je eigen drijfveren brengt; trouw aan jezelf. De drie geesten van Dickens komen helaas veel te weinig langs tegenwoordig.
‘A bridge too far’ van Cornelius Ryan. Ongetwijfeld geen echt onafhankelijk verhaal, laat staan objectief, maar wel een werk dat laat zien wat de absurde realiteit van een oorlog teweegbrengt bij de soldaten die ‘m uitvechten moeten. De arrogantie (of het ongetemperde optimisme?) van veldmaarschalk Montgomery wanneer deze door Frederick Browning erop geattendeerd wordt dat het project toch een tikkeltje gewaagd lijkt… het blijkt de opmaat voor de mislukking die Market Garden uiteindelijk blijkt te worden. De ijzervreter Patton flikt het uiteindelijk in maart ’45 alsnog om Duitsland binnen te dringen door de brug van Remagen over te steken. Opvallend genoeg draaien in de top van het moderne bedrijfsleven ook allerlei Pattons en Montgomery’s mee, al weten ze dat zelf vaak niet eens…
De beste boeken zijn die, die ik niet gelezen heb. Vroeger had je op de radio ‘De Tafel van Pam’, waarin Max Pam boeken besprak in het bijzijn van de auteur én critici. Die laatste groep kon bestaan uit o.a. Theo van Gogh, Boudewyn Buch, Nelleke Noordervliet en Jaap van Heerden. Wat een genot om de essentie uit een boek geserveerd te krijgen… en bekritiseerd! Bij O.V.T., Onvoltooid Verleden Tijd, gebeurt ook vaker iets dergelijks: een boek verschijnt en wordt in de radiostudio besproken. Mijn favoriete werken zijn dan die van Fik Meijer, want al hoor je er hem (en de gesprekspartners op zondagmorgen) erover praten geniet ik. Waarom? Eigenlijk vooral omdat de geschiedenis ons parallellen biedt met het heden. De mooiste? De vergelijking van de integratieproblematiek inclusief de vele (falende) maatregelen om die integratie positief te laten verlopen. Meijer houdt ons in ‘Vreemd Volk’ eigenlijk een spiegel voor. We kijken er jammer genoeg het liefst niet in.
Van een geheel andere aard is ‘Games People Play’ van Eric Berne. Het beschrijft een kijk op intermenselijke interactie. Het stomme is dat je Berne’s uitleg kunt volgen en ook wel herkent. Neem maar een bevriend stel in gedachten, bedenk een typische reactie van de één en je kunt op twee vingers natellen hoe de reactie gaat zijn van de ander. Zou je het omwisselen, dan schrokken beide partners zich een hoedje en raakten de kluts kwijt. Ruim 50 jaar na het verschijnen van ‘Games People Play’ blijkt verandering nog steeds moeilijker dan menigeen beweert.
Ik heb een haat-liefde verhouding met boeken, ik begon er mijn reactie al mee. De meeste boeken die ik ken (en waarover ik soms zelfs meepraat) heb ik nooit gelezen. Ik weet niet waardoor het komt, want ik ben een hongerig mens. Ik zoek nieuwe kennis en inzichten, al worstel ik met het aanwenden ervan. Ook jezelf veranderen blijkt in de soms kafkaëske realiteit van alledag verdraaid lastig. Ik kan er een boek over schrijven, maar dat komt vast nog. Misschien eerst maar eens iets lezen van Franz Kafka…
In mijn geval maar met een foto waarbij opgemerkt, letterlijk en figuurlijk een moment opname.
Soms kan ook een doodgewone roman je aan het denken zetten, bijvoorbeeld de boeken van Georges Simenon waarin commissaris Maigret een rol speelt.
Kennen jullie die boeken van Simenons Maigret nog?
Mooi verhaal Wim.
Nu sta ik dus ook voor mijn boekenkast; lijstje komt.
Top 3 vakgebied:
1. Cornelis Verhoeven: Een vogeltje in mijn buik, de taal van Nena. De schrijver en filosoof Verhoeven beschrijft van dag tot dag hoe zijn dochtertje zich de taal eigen maakt.
2. Jeroen Brouwers: De Bierkaai. Kennismaking met zijn weergaloze schrijftalent. Daarna alle essays, brieven en kritieken van deze grootmeester gelezen.
3. P.C. Paardekooper: Beknopte ABN-syntaksis. Taalkunde blijkt net zo leuk als letterkunde!
Top 3 persoonlijk:
1. Doris Lessing: The Golden Notebook. Daarna werd alles anders.
2. Rabindranath Tagore: Zwervende vogels, Heel weinig woorden voor heel veel mooie gedachten.
3. M. Vasalis: Alle gedichten. Dat zijn er niet veel maar stuk voor stuk juweeltjes.
Wim’s Top 3 boeken voor het vakgebied is:
1. Fred Brooks: Mythical Manmonth
2. Robert Pirsig: Zen and the art of motorcycling maintenance
3. Calculus
Wim’s Top 3 persoonlijk is:
1. Primo Levi: Het Periodiek Systeem
2. Nassim Taleb: The Black Swan
3. Mark Manson: The subtle art of not giving a fuck