DSE: De Stadsprovincie ‘Eindhoven’?

Het gaat er natuurlijk al jaren over, sterker nog al decennia: waarom wordt Eindhoven niet uitgebreid met de omliggende gemeenten. Sommige dorpen zijn er inmiddels vrijwillig toe bereid om een ‘Anschluss’ te overwegen, andere zien het voornemen nog steeds als een ongewenst annexatiepoging. Dat laatste vind ik als Eindhovenaar niet vreemd aangezien Eindhoven elk politiek vraagstuk omtovert in een pan stoofvlees met een niet te reconstrueren eindresultaat. Ondoorzichtig, maar steevast met een Haagse bijsmaak.

Mijn terughoudendheid heeft niets te maken met de beoogde vergroting van het aantal inwoners. Ik snap heel goed dat je bij de rijksoverheid makkelijker gehoor krijgt als je niet 225.000 maar 500.000 mensen vertegenwoordigt. Ook is het voor de aantrekkelijkheid van het investeringsklimaat voor het (buitenlandse) bedrijfsleven positief. Wat een arbeiderspotentieel heeft onze stad en prachtige bossen, vennen en oude turfkanaaltjes als we de stadsgrenzen ver genoeg opschuiven.

Hoeve Willem III te Helenaveen

Nee, mijn gebrek aan enthousiasme hangt samen met een vraagstuk dat helaas niet in een vloek en een zucht te beantwoorden is. De kwestie is wel in diezelfde vloek en zucht weg te schreeuwen. Dan krijgen termen als ‘vooruitgang’, ‘global village’ en ‘efficiëntie’ de lading van verrijkt uranium. Het gevoel van dorpsbewoners en stedelingen wordt daarmee van ondergeschikt belang gemaakt. En dat ís het niet.

Gemeenten verbinden? Burgers verbinden!

Wat hebben bewoners in de stadsprovincie Eindhoven gemeen? Waarin vinden zij elkaar? Wat maakt hen 040-ers? Gaan we er op één of andere manier voor zorgen dat we die overeenkomsten gaan zien en benoemen? Misschien lukt dat en krijgen we een soort van gedeelde identiteit.

Innovatie

Er wordt nu op alle fronten geprobeerd die identiteit te baseren op het innovatieve karakter van de regio. Een regio bovendien die door technologie het leven van alle wereldburgers vermooid. Dat is op zich een prachtig gegeven, maar innovativiteit is een bindmiddel dat een te smalle bevolkingsgroep aanspreekt.

Vormgeving

Design is een andere factor die wordt uitgevent: Eindhoven is naast kunst en techniek vooral heel erg design. Dat geldt voor de stad en dan met name voor Strijp. Buiten de stad wordt dat al ras minder. Maar ook binnen de stadsgrenzen van het huidige Eindhoven speelt ‘design’ 50 weken per jaar een minder prominente rol dan we medio oktober moesten geloven.

Typische 040-mentaliteit

Natuurlijk schermt het bedrijfsleven met de ’typische 040-mentaliteit’: in de Stadsprovincie Eindhoven werken we vooral oplossingsgericht samen omdat we weten dat we zónder elkaar zeker niet verder komen. Dat aspect zal zeker opgaan, maar biedt dat fenomeen de bewoners uit Best hetzelfde ’thuisgevoel’ als mensen in ‘Aalst-Waalre’? Ik heb mijn twijfels, al is het vanwege het feit dat het nogal eens makkelijk co-creatie wordt genoemd.

Beproefd recept

Het duurde even maar toen ‘gekozen’ burgemeester Van Gijzel eindelijk op gang kwam werd een beproefd concept nieuw leven ingeblazen. Het was even zoeken geweest naar de juiste gezamenlijke vijand. Het werd Den Haag. De krenterigheid van de rijksoverheid kreeg steeds luidkeelser de schuld van alles wat in en om Eindhoven niet goed lukte.

Het resultaat daarvan is dagelijks te lezen in de internetreacties. Het schreeuwend tekort op het sociale domein van de gemeente Eindhoven? Exploitatietekort bij het Muziekgebouw? IJsbaan en Tongelreep dicht? De te smalle A67, de te brede HOV-busbanen en de getrechterde Vestdijk? Het ligt allemaal aan Den Haag. Maar wordt de Stadsprovincie Eindhoven daarmee per definitie aantrekkelijker?

Van Gijzel c.s. hadden natuurlijk wel een punt. De regio raakt als bestuurlijk geheel in een impasse doordat we alles wijten aan Den Haag. Niet vanwege het kabinetsbeleid als zodanig maar vanwege de suggestie dat het alle Eindhovense problemen veroorzaakt.

Kikkers

Zolang het stadsbestuur van de gemeente Eindhoven niet veel verder komt dan wijzen naar het westen, zal een vrijwillige gemeentelijke integratie nog lang op weerstand stuiten. Eindhovense ingezetenen hebben geen keuze, met als meest recente voorbeeld het debat over het miljoenentekort op het Zorgdomein.

De hitte van dat nog steeds groeiende miljoenentekort leidt tot besluiteloosheid. De raadszaal leek afgelopen dinsdag dan ook meer op een pan levende kikkers op het vuur dan op het bestuurlijk zenuwcentrum van een slimme stadsprovincie.

Een stap in de goede richting

Jan van Beerendonk, CDA-raadslid en wethouder in Best, schreef een opiniestuk in het Eindhovens Dagblad. In het staartje ervan beschreef hij een soort tweelaags bestuurlijk bestel. Een systeem waarbij het grotere geheel van een stadsprovincie aan slagvaardigheid zou kunnen winnen zonder ontzielde dorpen en dito stad tot gevolg te hebben. Een verdere uitwerking van Beerendonk’s voorstel zou 040-ers kunnen helpen ontdekken wat er écht te winnen valt. Met Den Haag-preken gaat dat zeker niet lukken, met een overdaad aan Eindhovense politici al evenmin.

Voor het gehele opiniestuk verwijs ik graag naar: https://www.ed.nl/eindhoven/maak-van-de-regio-een-grote-gemeente~af084421/