Haastige stedenbouw en de huidige coronacrisis

In een eerdere bijdragen op Digitale Stad Eindhoven verschenen reacties met de stelling dat gebouwen met een lift een gezondheidsrisico met zich mee zouden brengen. Ik heb daar in het begin van de eerste covid-golf herhaaldelijk naar gezocht, naar een eventuele relatie, maar bleef op het internet eigenlijk zonder noemenswaardige resultaten. Helemaal vreemd vond ik de geringe hoeveelheid aan treffers eigenlijk niet omdat mensen zich aanpassen. Desinfectiepompjes en dergelijke doen hun werk, ook in en om een lift. Maar in de aanpassingsmogelijkheden die de mens zo kenmerkt schuilt wel een andere interessante ontwikkeling.

Crisis in de verdichtingsvisie
Eén van de insprekers tijdens de inspraakavond van 1 december jl., Kathelijne de Koning, gaf in haar tekst aan dat we midden in een crisis zitten maar dat die enkel in het voorwoord van de huidige verdichtingsvisie een rol speelt. Dit terwijl de pandemie een effect gaat hebben op de wijze waarop we samen leven, of zoals de inspreker het aangaf: “…(denk aan het thuiswerken, het online winkelen, het gebruik van de infrastructuur, de bewustwording van de klimaatveranderingen, het grotere belang van een prettige directe omgeving, winkels die failliet gaan).”

Arcadis
De Koning haalt daarbij een onderzoek aan van Arcadis van november 2020, de ‘Gezonde stad Index 2020’ waarin de crisis wèl meegenomen wordt. Ook in het Eindhovens Dagblad viel daarover wat te lezen omdat onze stad in de top 20 staat. Anders dan De Krant vraagt Kathelijne de Koning aandacht voor een opvallend onopvallend aspect: “…uit de huidige Corona-pandemie hebben we geleerd dat er in de toekomst een veranderde ruimtevraag op de stad zal afkomen.’ Dat laatste zinnetje, dat miste wellicht de aandacht van de toehorende raadsleden want van vragen bleek geen sprake.

Bouwen, bouwen, bouwen
Door de bijdrage van mevrouw De Koning bleef de stelling knagen: Komt er een veranderende ruimtevraag op de stad af? Het is niet voor het eerst dat we deze eeuw een crisis doormaken en de grootste fout van de tweede, de bankencrisis, was dat we onvoldoende bouwden. Of liever gezegd zo’n vier jaar na de grote ‘Dollar-domino’ werd er nauwelijks nog een paal geheid. Niet in Eindhoven, niet in Nederland en nauwelijks in Europa. ‘Dit nooit weer!’, riepen Rutte en Co, waarop het geleende geld de economie én de bouw mogelijk bleef maken. En toch echoën de woorden van mevrouw De Koning na.

Crisis with a bite
Wat maakt de huidige crisis anders is dan de uiteengespatte internetbubbel van na de eeuwwisseling en de bankencrisis van pak ‘m beet tien jaar geleden? Om het antwoord op die vraag te formuleren heb ik in google eens gezocht naar de invloed van huidige volksziekte nummer één op de architectuur: “covid influences architecture” waren mijn zoektermen. Er blijken dan niet één of twee artikelen terug te vinden die het effect van corona beschrijven, er staan er honderden op de (Eindhovense) muisklikker te wachten. De wereld wordt anders geschapen nu we weten wat we voor Wuhan niet wisten. Dat geldt niet alleen voor de gebouwen, de woningen, de gezamenlijke ruimtes, de openbare ruimte en het openbaar vervoer.

Uitzondering
Er is één plek op deze aardkloot waar we geloven dat alles blijft zoals het was. De mooiste stad van Nederland, daaraan gaat niet het virus maar wel het effect voorbij. De economie zal in Brainport immers voortdenderen als altijd, de bevolking zal toenemen zoals voorspeld en de (binnen)stad ontwikkelt zich zoals we één supersupervisor een paar jaar terug hebben laten uitdenken. De stedenbouwkundige gevolgen of toekomstige eisen aan woningen? Eventuele veranderingen in de woonwensen als gevolg van corona? Dat alles wordt ondervangen door fijntjes naar corona te verwijzen in het voorwoord van de heilige graal vol zoete verdichtingswijn.

Een mondkapje? Echnie!
Mevrouw De Koning heeft dus groot gelijk. In het kerngedeelte van de verdichtingsvisie blijft alles zoals het was in de tijd dat we allemaal meenden dat een mondkapje hooguit ‘lachuh’ was bij Drie uurkes vurraf. Wettelijk gezien hebben we nog een jaar om tot een echt goed plan te komen dat wél recht doet aan onze binnenstad. Toch vindt wethouder Torunoglu, en hij niet alleen, dat we Winy Maas’ woontorenpolonaise in sneltreinvaart moeten aannemen zodat we met de aanstaande carnaval weer gewoon lekker verder kunnen: reuring as usual. Eindhoven de Gekste!