In hoge huur kun je niet wonen

Jan Schaefer was een socialistische idealist die neigde naar het communisme. Je weet wel: rechten, plichten en financiën zo eerlijk mogelijk verdelen. Maar voor één ding is Schaefer, destijds actief voor de PvdA, wereldberoemd in Nederland. De uitspraak: ‘In geouwehoer kun je niet wonen’ of eigenlijk ‘In gelul kun je niet wonen’. Dat laatste is geschrapt uit de stukken van de Tweede Kamer, want daar zei Schaefer het net zo makkelijk als op straat.

Markant
Jan Schaefer was een markante man. Een echte PvdA-er zoals die er na de tijd van Joop den Uyl nauwelijks nog zijn geweest. Okee, Jan Marijnissen was misschien ook een leuke geweest, maar die moest zo nodig de SP vormgeven en uitbouwen. Bovendien was Marijnissen toch een wat gepolijster man. Schaefer had een taak en die was heel simpel: zorgen voor woningen. En dat deed hij op niet mis te verstane wijze:

In zijn tijd als wethouder in A’dam (Bron: Geheugen van Nederland / Historiek)

Huurprijs
Toch ben ik benieuwd of er nu ook een plek zou zijn voor een Schaefer. We kunnen het hem niet meer vragen; hij overleed in 1994 op 54-jarige leeftijd, maar we kunnen wel een beetje in de lijn van zijn gedachten redeneren. En ik denk dat we dan heel goed in de gaten moeten houden dat we in Eindhoven een aanzienlijke groep startende woningwensers hebben die een huis tegen een schappelijke huur- of koopprijs zoeken. Of een leuk appartement natuurlijk.

Vinex, de verboden term
Gewoon leuke starterswoningen zoals die nog niet zo heel lang geleden op zogenaamde vinex-locaties te vinden waren. Je mag het woord niet meer noemen want er staat welhaast de doodstraf op, omdat je dan eigenlijk toch gaat bouwen waar dat volgens het oorspronkelijke bestemmingsplan niet mag. Maar het wérkt wel. Sterker nog, het bleek de enige manier om alsnog genoeg mensen een dak boven hun hoofd te bieden.

Gemodder in de marge
In mijn optiek mag en kan je bouwen aan de rand van de stad. Of ergens waar woningbouw nog mogelijk is binnen de stadsgrenzen uiteraard. Dat gaat ten koste van groen, van natuur. Maar wanneer we dat groen teruggeven op plekken waar onze vooreindhovenaren het verhardden, dan kunnen we een groot percentage teruggeven aan de natuur. Het is veel efficiënter om een mooi stuk groen aan te leggen bij het station dan er drie hoge torens te bouwen. Bovendien kun je veel goedkopere woon-vierkante meters realiseren door a) niet op de duurste grond van Eindhoven te gaan stapelen en b) :uberhaupt niet hoger te gaan stapelen dan een laag of zes à zeven. Maar in Eindhoven doen we aan Metropolo en dat wil zeggen dat we mee moeten ijveren: wie heeft ‘de grootste’.

Goudmodder met veel marge
En zo wordt gemodder in de marge goudmodder met veel marge. De torens waar de projectontwikkelaars hun stempel willen drukken op de binnenstad zullen uiteindelijk weggelegd zijn voor veelverdienende expats en vermogende ouderen. Juist de groep Eindhovenaren die het hardst moeten bikkelen om een kansje te maken op een eigen stek, die zul je in deze flats niet of hooguit héél efkes zien. Logisch,: want in een te hoge huur kun je niet wonen (vrij naar Jan Schaefer).

Misschien toch een beetje tÈ District?

Eindhoven is geen Amsterdam
Klopt! Amsterdam lijkt een beetje op een metropool, Eindhoven is een provinciestad. Maar net als in het Amsterdam van destijds, heeft Eindhoven te maken met een uitdaging. En dan bedoel ik niet om te zegevieren in de Champions League van de torenbouw of De Miljoenenjacht te winnen als het gaat om het inwonertal. De echte uitdaging zit ‘m in transformatie van wat er al is en in de zorgvuldige uitbouw van de stad. Dat is nu moeilijker dan toen, dat geef ik toe, maar dat hangt ook samen met keuzes.

Zijn we meer groen dan links of andersom?
Nu geloof ik niet dat onze wethouder Yasin Torunoglu dezelfde taal zal bezigen als Schaefer destijds, maar Torunoglu heeft wel al gezegd dat het hem gaat om de kwaliteit van de woningen en niet de hoogte. Voeg daar betaalbaarheid aan toe en we zouden zo maar eens onze eigen Yasin Schaefer uit Tongelre kunnen hebben. De partijvoorkeur van beide heren is in ieder geval dezelfde: de PvdA. En die partij is ondanks de roos nog altijd ietsje linkser dan groen.

Wist u dat
Schaefer trok als wethouder van Amsterdam met ‘zijn’ woningen De Bijlmer leeg. Hoe dat kan, vraag ik misschien nog eens aan Winy Maas. Die schijnt er verstand van te hebben.

Meer lezen over Jan Schaefer? Jan Schaefer (1940-1994) – PvdA-politicus uit Amsterdam (Enne Koops, Historiek, 8 mei 2017)