Luchtvervuiling bron Eindhovense jeugdcriminaliteit?

Installatie fijnstof-afzuiging op het Eindhovense stadhuis (Bron: NOS Jeugdjournaal)

Op de digitale versie van het Eindhovens Dagblad, maar ook op websites van het Brabants Dagblad en het Algemeen Dagblad prijkte afgelopen zaterdag de kop: ‘Luchtvervuiling leidt tot crimineel gedrag bij kinderen en adolescenten’. Het artikel van de hand van Erik Kouwenhoven verwees naar een studie van de Diana Younan, een Amerikaanse onderzoeker die verbonden is aan de Universiteit van Zuid-Californië. Het loont de moeite om iets verder te kijken dan de suggestie die Kouwenhoven in zijn artikel wekt. Een stap in de goede richting is kennis nemen van de originele samenvatting van het onderzoek en de uitkomsten. Als dienstverlening heb ik dat namens Digitale Stad Eindhoven vertaald, omdat ik vind dat de nieuwe inzichten op een correcte wijze moet worden meegenomen in de actuele ‘Eindhovense schone lucht’-discussie.

Aanleiding onderzoek
“Dierproeven en cross-sectionele menselijke studies hebben fijnstof (Particule Matter, PM) gekoppeld aan verhoogde gedragsproblemen. We hebben een longitudinale studie uitgevoerd om te onderzoeken of de trajecten van delinquent gedrag worden beïnvloed door blootstelling aan PM 2,5 (fijnstof met een diameter 2,5 μm of kleiner) vóór en tijdens de adolescentie.” Er waren aanwijzingen die vroegen om nader onderzoek.

Gebruikte onderzoeksmethode
“We gebruikten de een door ouders ingevulde ‘Child Behavior Checklist’ gedurende de leeftijd van 9 tot 18 jaar. De metingen werden ongeveer iedere 2 tot 3 jaar uitgevoerd (tot 4 gedragsbeoordelingen per kind). Het betrof een multi-etnisch cohort (steekproefpopulatie) van tweelingen geboren in 1990-1995. Van 682 kinderen werd middels afname van de vragenlijsten zicht te krijgen op de risicofactoren voor antisociaal gedrag.” Kortom: de antwoorden van bevraagde ouders vormden voor de onderzoeksdata.

Onderzoeksgebied
“Gebruik werd gemaakt van een nieuw samengestelde verzameling woonadressen, dus er werd geen gebruik gemaakt van een bestaande groep. De concentraties in de lucht werden bijgehouden in een model dat zowel de ligging als het tijdstip van de meting inzichtelijk maakte. Geografisch gezien vonden de metingen plaats in Zuid-Californië. Om lange termijngemiddelden te berekenen, werden maandelijkse PM 2,5-schattingen samengevoegd (1-, 2-, 3- jaarsgemiddelde).”

Mogelijke andere invloedrijke factoren
“Zogenaamde ‘multilevel mixed-effects-modellen’ werden gebruikt om de relatie tussen blootstelling aan PM 2,5 en individuele trajecten van delinquent gedrag te onderzoeken. Daarbij werd rekening gehouden met ‘de mate van agressie binnen families’ en potentiële andere verstorende factoren. We onderzochten ook of psychosociale factoren de relatie tussen luchtvervuiling en een sterkere impuls tot agressief gedrag veranderden.” Kortom: er is alles aan gedaan om op correcte wijze de relatie tussen luchtvervuiling en potentiële agressie-ontwikkeling geïsoleerd aan te tonen.

De resultaten
“De resultaten geven aan dat blootstelling aan de zeer kleine fijnstofdeeltjes bij baseline en cumulatieve blootstelling tijdens de herhaalde test=afname significant geassocieerd waren met toegenomen delinquent gedrag. Er is dus sprake van een relatie.

Ook bleek een toename van delinquentiescores naarmate de adolescenten langer aan de zeer kleine fijnstofdeeltjes is blootgesteld.

Het nadelige effect was sterker in families met ongunstige ouder-op-kind relaties, verhoogde ouderlijke stress of depressieve symptomen van moeders.”

De conclusie
“Over het geheel genomen suggereren bovenstaande bevindingen dat langdurige blootstelling aan fijnstof (van 2,5 μm of kleiner) de kans zouden kunnen vergroten op een toename van delinquent gedrag van adolescenten in een stedelijke omgeving, waarbij het neurotoxisch effect kan worden verergert door psychosociale tegenslagen.”

Centrum van Eindhoven
Ik leg het verband met dit Amerikaanse onderzoek en de Eindhovense binnenstad niet zomaar. Als de koppen van Nederlandse kranten stellen dat luchtvervuiling leidt tot crimineel gedrag bij kinderen en adolescenten, dan is dat nogal wat. Uit de hierboven weergegeven samenvatting blijkt dat er een zekere samenhang is, maar er zijn een paar kanttekeningen te plaatsen waardoor ik zeer terughoudend ben om de link te leggen naar de Eindhovense binnenstad, al ben ik bang dat niet iedereen zo zorgvuldig is.

Relavantie voor de Eindhovense situatie?
Om de uitkomsten op waarde te kunnen schatten moet stilgestaan worden bij een aantal factoren die in het Eindhovens Dagblad en ook in bovenstaande samenvatting ontbreken.

Allereerst is het onderzoek uitgevoerd in de ‘Greater Los Angeles Area’, een stedelijk gebied met een vergelijkbaar inwonertal dat lijkt op de bevolkingsomvang van Nederland. De meest negatieve uitkomsten bleken van toepassing op (pré-)pubers die zowat onder/naast de ‘freeway’ woonachtig zijn. Daarop staat het verkeer regelmatig vast en de hoeveelheid verkeer is enorm.

Harbor Gateway North, Los Angeles. Héél urban

Een tweede goede voorspeller van te grote blootstelling blijkt al net zo voor de hand liggend: hoe minder groen de opgroeiende tieners omringt, des te groter de kans op ontwikkeling van gedrag dat agressiviteit voorspelt.

Stationsplein Eindhoven: meer groen, althans in de plannen

En misschien is wel de grootste kanttekening dat er geen onafhankelijk cijfermateriaal gebruikt is om de mate van agressief gedrag in kaart te brengen. Politierapporten of schooladministratie zijn ongebruikt gebleven. In plaats daarvan is een door ouders herhaaldelijk ingevulde vragenlijst gebruikt. Na wat zoeken werd die lijst ook duidelijk: ouders moesten om de paar jaar aangeven of hun kind op 13 punten regel-doorbrekend gedrag lieten zien. Het ging hierbij onder andere om liegen, vals spelen, spijbelen, stelen, vandalisme, brandstichting of drugsmisbruik.

Het zal wel meevallen
Het zal met de toename van agressievoorspellend gedrag bij Eindhovense (pré-)pubers door luchtvervuiling nogal meevallen. Daarmee wil ik niet zeggen dat luchtvervuiling geen serieus probleem is, maar dit specifieke aspect hoort in de Eindhovense discussie niet thuis. Ik vrees dat de heren en dames politici er anders over denken, maar dat merken we vast nog wel in de aanloop naar de verkiezingen.

Lees ook: Increased air pollution linked to bad teenage behavior (Science Daily, 13 december 2017)

Bron samenvatting: Longitudinal Analysis of Particulate Air Pollutants and Adolescent Delinquent Behavior in Southern California (Journal of Abnormal Child Psychology, 13 december 2017)