Van spaarlamp naar marmaled

Philips Spaarlamp, David Bakker en zijn draailampje

Wie Zuid-Oost Brabant zegt, zegt techniek. Toch zien we bij de 040-jongeren weinig interesse in techniek, althans techniek die niet direct met een smartphone te maken heeft. Elk initiatief om jongeren het plezier te laten ervaren van een geslaagde technische oplossing is het aanmoedigen waard en wat mij betreft geldt: hoe kleiner, hoe beter. In Groningen stuitte ik op een briljant idee: knutsel je eigen spaarlamp in een jampotje.

Bakkers en licht

Mijn grootvader van mijn vaders kant was een bakker. Compleet met mand boven het voorwiel. Zijn jongste telg kwam bij Philips Lighting terecht en trachtte middels marketing de lichtwaar als zoete broodjes te verkopen. Dat deed hij, mijn vader dus, tot zo’n dertig jaar geleden.

Afgelopen week wilde het toeval dat ik beroepshalve in Groningen vertoefde alwaar ik de hand schudde van David Bakker. En verdraaid, nog geen vijf minuten later spraken we over zijn lampjes. Op de tafel stonden mini-marmeladepotjes die alle componenten in zich hadden om het tot een werkende lichtbron te schoppen. Met gepaste trots wees hij op de tekst die op het dekseltje stond: draailampje.nl. Ik was meteen verkocht.

Zelf knutselen

Het principe van het draailampje is heel simpel. Als jongeling krijg je een jampotje in handen waarin een paar elektro-componenten zitten én een stukje papier waarop te lezen valt hoe je op het internet instructie(filmpje)s kunt vinden. Vervolgens heb je aan een soldeerboutje en wat tin genoeg om het lampje in elkaar te knutselen.

Eenmaal klaar schakel je de ‘marmaled’ aan en uit door het potje om te draaien. Zet je ‘m ondersteboven dan gaat het lampje uit en met de deksel naar boven gaat ie aan. En dat heb je dan dus zélf in elkaar geknutseld, misschien onder begeleiding van een ouder of een leerkracht. Soms nodigen scholen David Bakker uit om zelf enthousiast een workshop te verzorgen. Wie door zijn website grasduint ziet dat ‘maken’ een sleutelbegrip voor hem is.

Energiezuinig

Toen ik na de eerste kennismaking aan David’s motorscooter werkte, moest ik denken aan de eerste spaarlamp die mijn vader ooit van de Emmasingel mee naar huis bracht. Ik realiseerde me ineens dat de techniek van een ‘TL-buis in een glazen stulp’ zich inmiddels dusdanig had verfijnd, dat David Bakker’s even simpele als briljante onderwijsidee nu mogelijk was. En betaalbaar bovendien.

Feit is wel dat het Groninger lempke werkt middels een LED-je en een calculatorbatterij. De lichtopbrengst is niet heel groot, maar energiezuinig is het draailampje wel. 5 dagen en 5 nachten continu houdt ie het vol. Misschien komt er ook nog een opvolger uit met een klein zonnepaneeltje, de techniek staat immers voor niets!

Meer weten

Als je meer wil weten over het draailampje, dan moet je even klikken op http://draailampje.tictail.com/

Als je meer wil weten over de eerste spaarlamp van Philips, dan is dit verhaal misschien vermakelijk: https://www.dse.nl/node/view/2646

En hier zie je een iets grotere variant ter verduidelijking van de werking: