VVD Eindhoven wil af van betaalbare woningen
Slecht nieuws voor minder rijke woningzoekenden: de VVD wil af van de eisen die de gemeente stelt aan de bouwers rondom het Stadhuisplein. Hoogbouw is anders niet rendabel voor de ontwikkelaars van de geplande gebouwen.
Niet voor het eerst
De VVD zet niet voor het eerst vraagtekens bij het beleid van het college. Eerder was het raadslid Tom Meylink die namens de VVD al botste met toenmalig wethouder Yasin Torunoglu (PvdA) inzake de eisen aan de ontwikkelaars. Waar de wethouder vasthield aan een hoger percentage betaalbare woningen, was dat voor Meylink eigenlijk ‘a bridge too far’. Het ging daarbij, als mijn geheugen me niet in de steek laat, niet over iconische bouwsels rondom het Stadhuisplein maar om de eisen aan District E.
De ontwikkelaars hebben hulp nodig
In deze moeilijke tijden kunnen de bouwers van het hoogbouwpodium rondom het Stadhuisplein wel wat hulp gebruiken. De prijzen van de grondstoffen zijn gestegen, er heerst een personeelstekort en door de rentestijging is bouwen steeds meer een fictieve bezigheid geworden.
Het is best een bijzondere insteek die de VVD ook nu weer kiest. Alsof in Eindhoven de projectontwikkelaars niet al meer dan voldoende geholpen werden?! Wie dat wil snappen moet zich verdiepen in de ESO: de Eindhovense Stadhuisplein Ontwikkelgeschiedenis. Die is heel simpel te schetsen.
Structurele ontwikkelingshulp
Vóór pakweg mei 2021 waren alle kavels met bestaande bebouwing al in handen van de toekomstig ontwikkelaars/bouwers. In één geval was de verkoopbrochure inclusief afbeelding van twee torens van 160 meter al klaar. In een ander geval was zelfs al sprake van een definitief ontwerp. De gemeente is in zo’n geval al op de hoogte van het uitgewerkte plan. Volgens Google gaat het dan om het volgende:
Een definitief ontwerp is bij een architect het vervolg van een goedgekeurd voorontwerp (voorlopig ontwerp). Waar het voorontwerp handelt over “wat gaan we maken”, komt in het definitief ontwerp meer de vraag “hoe gaan we het maken” aan bod. Het definitief ontwerp is een uitbouw en een detaillering van het voorontwerp.
In 2021 (dus duidelijk daarna) is een proces gestart dat niet meer bleek dan een legitimatie van wat al min of meer beslist was. Zo was er een digitale inspraakavond en werd er een internet-enquête die voor iedereen met kennis van het Nederlands of het Engels mocht aangeven wat er met het Stadhuisplein en de omliggende rand zou moeten gebeuren. De link werd driftig verspreid, ook onder niet-Eindhovenaren bijvoorbeeld hoogbouwliefhebbers in Rotterdam.
Oncontroleerbare conclusies werden verkondigd als ‘de mening van de Eindhovense burgers’. En ziedaar: de gemeente kreeg de uitkomsten die de bouwers welgevallig waren. Op één ding na: Wethouder Torunoglu stond erop dat ook rondom het Stadhuisplein een bepaald percentage moest bestaan uit betaalbare woningen: een schijnbare heldendaad.
1 + 1 = 3
Wat voor nut heeft het gehad dat in mei 2021 een zogenaamde meningsvormende vergadering ten behoeve van de gemeenteraad werd georganiseerd? De betrokken ontwikkelaars wisten namelijk al wat ze zouden gaan maken…
Burgers hebben ook in dit participatieproces al zo vaak gevraagd om meer transparantie van onze lokale overheid. Al jarenlang valt zeker niet alleen op DSE de oproep te lezen om ervoor te zorgen dat burgers zich gehoord voelen. In sommige gevallen is het overduidelijk dat de gemeente Eindhoven met haar andere ‘stake holders’ allang een barbecue-deal gesloten heeft. Misschien maakten de betaalbare woningen van Torunoglu wel deel uit van die deal.
Wie notulen opvraagt van bewonersbijeenkomsten inzake het Stadhuisplein stuit op een beschrijving waarin menig participant zich niet herkent of een gedane uitspraak niet terugleest. Omwonenden werden in groepjes verdeeld en krijgen elk een net iets anders verhaal voorgeschoteld om vervolgens te moeten bedelen om waarheidsgetrouwe notulen. Diezelfde notulen verschenen in sommige gevallen zo laat dat het geheugen van de betrokkenen nogal op de proef werd gesteld.
Volkspartij voor Vrijheid en Demagogie
En nu? Hoeveel woningen gaan er daadwerkelijk gerealiseerd worden nu we ons gefocust blijken te hebben op grootschalige, iconische bouwinitiatieven die het eerste ten prooi vallen aan de opkomende bouwcrisis?
De oplossing vanuit de hoek van de VVD is een schijnoplossing. Wie kijkt naar het aantal woningen dat in Nieuw Bergen nog te koop staat, is wellicht verbaasd. Maar liefst 31 woonunits zijn nog beschikbaar (bron: Funda, 17 september 2023) en dan gaat het niet bepaald om woningen in het segment ‘betaalbaar’. Het is geen garantie voor succes wanneer we de ontwikkelaars de vrije hand geven in de prijsstelling.
De VVD moet dus oppassen zich niet op deze te makkelijke wijze op te werpen als redder van projecten die in het slop raken. De oplossing is minder simpel dan de VVD-aanpak suggereert. De crisis in de vastgoedontwikkeling is te complex om zo makkelijk te worden opgelost. Zelfs onder hoogbouwliefhebbers wordt gesproken over een heuse clusterfuck die de huidige markt treft.
Plein van de democratie
De eerste die het Stadhuisplein nog ‘het plein van onze gemeentelijke democratie’ durft te noemen, krijgt van mij een spiegeltje. Gewoon om te kijken of diezelfde persoon zijn/haar lach kan houden bij het zien van het eigen aangezicht. Vervolgens mag hij of zij zich melden voor de uitreiking van de Eindhovense ere-penning. Waarschijnlijk wacht daarna een mooi baantje ergens in het Brainport schimmeldradennetwerk.
+++++++
Voor de liefhebbers: handjeklap is natuurlijk al eeuwenoud. Een van de leukste voorbeelden uit de geschiedenis is wel die tussen een kampeermiddelproducent in de DDR en een Nederlandse importeur…