Weerhistorie: Kunnen we al iets over 2019 zeggen?

Nog 3 weken en het jaar 2019 is ook alweer voorbij. Iedereen die het weer volgt en iedereen die belangstelling heeft voor de veranderingen in ons klimaat kijkt uit naar de jaarcijfers 2019. Zet de opwarming door, hoeveel regen is er gevallen en hebben we opnieuw extreem veel uren zonneschijn gehad? Deze vragen zullen zeker over 3 weken beantwoord kunnen worden. Het is nu nog net iets te vroeg, immers er kan in de tweede helft van december nog van alles gebeuren
Wel kan ik alvast enkele cijfers laten zien die betrekking hebben op warmte. In de rest van december is het zo goed als zeker dat de temperatuur niet meer boven de 20 graden uitkomt en dus zal er niets meer veranderen, De allerwarmste decemberdag ooit in Eindhoven is van 4 december 1953 toen het in de middag 16,4°C werd en dat is dus nog lang geen 20 graden.°.

De gemiddelde jaartemperatuur is het gemiddelde van alle 10 minuten metingen in dat jaar. Er wordt gemeten op het vliegveld Welschap op de voorgeschreven hoogte van 1,5 meter. Het jaargemiddelde is dus het gemiddelde van 52.560 metingen. Dat lijkt me wel genoeg voor een betrouwbaar gemiddelde.
Het jaargemiddelde in onze regio ligt meestal rond de 9 graden. Vanaf 1976 werd dat 10 graden en in het jaar 2000 kwamen we voor de eerste keer op 11 graden uit. Daarna was “het hek van de dam” en haalden we in 2006, 2007, 2011, 2014, 2015, 2017 en 2018 ruim de 11 graden. In 2018 had het niet veel gescheeld of we waren op 12 graden uitgekomen. Uiteraard is 2019 nog niet bekend. Dat hangt af van de komende 3 weken. Zijn die weken “normaal” dan zullen we op 11,3°C uitkomen maar zijn deze 3 weken relatief warm dan kunnen we uitkomen op 11,7 of 11,8°C en dat is dus weer heel dicht bij de 12 graden.

Het aantal warme dagen in een jaar zal in de rest van december ook niet meer veranderen. Vorig jaar kwamen we uit op het record aantal van 144 warme dagen. Dat aantal halen we dit jaar niet , We zullen uitkomen op 122 warme dagen en dat is ook zeer veel.

Echt hete dagen zijn de dagen waarop we op een maximum van ≥ 30 graden uitkomen. We noemen dat “tropische dagen” en dit jaar hebben we 14 van die dagen gehad. Dat is evenveel als in 2018.

Er is een trend waarneembaar van steeds warmer wordende nachten. Het koelt ’s nachts niet meer zo ver af als vroeger. Nachten waarin de temperatuur niet onder de 20 graden komt noemen we tropische nachten en sommige mensen spreken van “plaknachten”. In het verleden hadden we af en toe eens zo’n tropische nacht. Echter nooit meer dan 1 per jaar, dat is bv. het geval in 1949, 1975, 1976, 1997, 2004, 2006, 2010, 2017 en 2018. Een tropische nacht is voor onze regio dus een vrij zeldzaam fenomeen. Tot mijn verbazing echter tel ik in 2019 drie(3) van deze nachten. Dat is dus behoorlijk exceptioneel.

De warmtesom is ook nu al te bepalen. December zal daar niets meer aan veranderen. De warmtesom is de optelsom van alle dagmaxima ≥ 20 graden. Alleen de waarde boven de 20 graden wordt geteld. In 2018 kwam deze warmtesom uit op de recordwaarde van 846 (regio Eindhoven). Ook dat zullen we dit jaar niet halen en we zullen uitkomen op een waarde dicht tegen de 600.

De hoogst gemeten temperatuur in onze regio was tot juli van vorig jaar 36,7°C. Die temperatuur werd bereikt op 27 juli 2018. Dit jaar echter knalden we door de 40 graden grens heen. Op 25 juli 2019 werd het in Eindhoven 40,4°C. Dat was dus een forse en onverwachte verbetering van het hitterecord. Niemand had voorspeld dat we in 2019 al door de 40 graden grens zouden breken. De verwachting was dat dat over een jaar of 5 wel eens zou kunnen gebeuren! In heel Nederland was het op die 25^e juli zo extreem warm. Zeker 9 KNMI meetstations hadden die dag een maximum boven de 40 graden. Ook in België kwam men boven de 40 graden uit. Het warmst was het op 25 juli in Gilze Rijen. Daar kwam men uit op een max. van 40,7°C en dat is dus het nieuwe Nederlands warmterecord.

Ik heb in een klein tabelletje bovenstaande samengevat. Ik heb de jaarcijfers van 2019, 2018 en 2017 vermeld en ook de jaarcijfers van 30 jaar geleden meegenomen. Kijk hoe verschillend deze waarden t.o.v. nu zijn. Alles is warmer geworden.

Gerrit