Werkgelegenheid en kennis verlies als China onze bussen maakt!
Zijn we penny wise en pound foolish als het gaat om 415 elektrische bussen die Nederlandse vervoermaatschappijen bestellen in China als we voorbij gaan aan het verlies aan kennis en werkgelegenheid?
Als dat nu bij een gelijk speelveld gebeurd qua overheidssteun en importheffingen dan is het heel misschien een beetje te begrijpen. Hoe moeten wij en onze vertegenwoordigers in Den Haag daar nu mee omgaan, wat voor ideeën hebben wij daar zelf eigenlijk over?
Wim van der Leegte die o.a Nedcar en de werkgelegenheid in die regio redde schrijft er het volgende over, lees en denk eens mee als brainport Eindhoven inwoner hoe we hier mee om moeten gaan.
0-0-0-0-0-0-0-0
De 259 elektrische bussen die gaan rijden in de buitengebieden van Overijssel, Flevoland en Gelderland worden besteld in China bij BYD. De eerder aangekondigde 156 eveneens Chinese elektrische bussen die gaan rijden in de vervoersgebieden Amstelland-Meerlanden en Haarlem-IJmond worden geleverd door Ebusco, een importeur van Chinese bussen.
Uiteraard had VDL Bus & Coach, Nederlands enige busproducent en onderdeel van ons familiebedrijf VDL Groep, deze 415 elektrische bussen graag willen leveren. Voor de goede orde, wij konden vóór definitieve gunning voldoen aan alle gevraagde condities: concept en tijdige levering waarvoor uitgebreide garanties zijn verstrekt. Het aantal stadsbussen in Nederland bedraagt ongeveer 6.500. Rekening houdend met een afschrijving van 10 tot 15 jaar, is de markt voor 2020 grotendeels ingevuld. Dus voor volgend jaar is er weinig ruimte voor onze Nederlandse bussen, terwijl als Europees koploper op het gebied van de elektrificatie van zwaar vervoer onze thuismarkt cruciaal is.
Het ontwikkelen van elektrische bussen is innovatie van de bovenste plank. Door significante investeringen in onderzoek en ontwikkeling heeft VDL zich verder gespecialiseerd van busproducent naar systeemintegrator inclusief de levering van laadinfrastructuur, elektriciteit, onderhoud, connectiviteit en trainingen. Als specialist in de energietransitie juichen wij de welkome vooruitzichten van het volledig verduurzamen van het openbaar vervoer van harte toe.
Natuurlijk hebben wij een zakelijk belang bij het leveren van bussen. Maar als voorvechter van het behoud van werkgelegenheid in de hoogwaardige Nederlandse maakindustrie maken wij ons oprecht grote zorgen door de gunningen van de genoemde concessies. Het bestellen van Chinese bussen zal leiden tot structurele consequenties voor de werkgelegenheid in Nederland. Onze divisie Bussen telt 2.600 medewerkers in Nederland en België en verkoopondersteunende activiteiten in 20 Europese landen. De 415 nieuwe Chinese bussen die in ons land gaan rijden, vertegenwoordigen ongeveer 800 manjaren werk, exclusief uitbesteed werk en onderzoek en ontwikkeling bij toeleveranciers en kennisinstellingen.
China levert voor 35 miljard euro goederen aan Nederland en Nederland voor 10 miljard euro aan China. De handelsbalans is dus uit het lood en China trekt onze werkgelegenheid weg. Produceren wij niet meer in Nederland, dan verliezen we de kennis en volgt het kapitaal en daarmee onze welvaart. Een kwart van alle banen in Nederland is industrieel, of daaraan gerelateerd. Maar liefst 70 procent van onze export is afhankelijk van de industrie. Wie de Nederlandse industrie wegdenkt, kan de rampzalige gevolgen voor de BV Nederland wel uittekenen.
Vooropgesteld: wij zijn voorstander van zo weinig mogelijk handelsbarrières in de wereld, maar ook van een gelijk speelveld. Los van de schaalvoordelen, goedkopere lonen en veelal toegepaste overheidssteun is het ook nog makkelijker voor Chinese bedrijven om naar Europa te exporteren in plaats van de route andersom te bewandelen. Chinezen betalen in Europa nauwelijks importheffingen voor hun producten, terwijl Europa met stevige importheffingen wordt geconfronteerd. Daarnaast beperkt China de concurrentie op de thuismarkt en dwingt bedrijven in China te laten produceren en hun kennis te delen. Het ongelijke speelveld is daarmee wel geschetst.
Door de deur wagenwijd open te zetten voor de import van Chinese producten zet Europa eigenhandig onze welvaart op het spel. Nadat eerder de opkomende markt en productie rond zonne-energie in Europa is overspoeld door aanbod en goedkope productie vanuit China dreigt voor elektrisch busvervoer hetzelfde. Laten we niet in dezelfde val lopen en ons kabinet oproepen zich in Brussel sterk te maken voor een gemeenschappelijk Europees industriebeleid.
In het geval van de 259 Chinese bussen hebben wij helaas niet kunnen rekenen op ondersteuning van de penvoerder van de concessie, provincie Overijssel. Terwijl wij precies een jaar geleden met de overname van Siemens Hengelo ongeveer 450 banen voor de Nederlandse hoogwaardige industrie hebben weten te behouden. Bij onze bedrijven in Overijssel werken ongeveer duizend medewerkers en wij investeren de komende twee jaar voor zeker zeventig miljoen euro in deze regio. In totaal telt VDL Groep 104 werkmaatschappijen met 17.110 medewerkers, waarvan 85 procent (14.421 medewerkers) in Nederland werkt.
Wat uitgebreide discussie behoeft, is dat vervoerders deelnemen aan tenders en vervolgens een busleverancier kiezen. De busleverancier is dus afhankelijk van de keuze van de vervoerder die zich moet richten op de aanbestedingsvoorwaarden van de concessieverlener. Maar als die stelt: ‘wij gaan daar niet over’, dan houdt alles op.
Het behalen van een eventueel betere inkoopprijs door bussen van Chinese makelij aan te schaffen, valt in het niet bij het effect dat een order bijdraagt aan de BV Nederland. Orders voor Nederlandse bussen stromen terug in de Nederlandse economie via duurzame werkgelegenheid, vennootschaps- en loonbelasting, in innovatieve ecosystemen door samenwerking met hightech-partners en kennisinstellingen en door middel van lokale maatschappelijke bijdragen.
In de dit jaar gepresenteerde China-strategie stelt het kabinet dat ‘China zich schuldig maakt aan handelspraktijken die het gelijke speelveld verstoren en markttoegang beperken, zoals ongewenste staatssteun en gedwongen en oneigenlijke toegang tot technologie’. Ook bestaan zorgen over de manier waarop China omgaat met milieu, mensenrechten, arbeidsrechten en privacy. In de nieuwe strategie gaat het kabinet verkennen in hoeverre aanpassingen van onderdelen van het EU-mededingings- en staatssteunkader kunnen leiden tot een gelijker speelveld.
Ondertussen worden in hetzelfde jaar van de China-strategie met daarin het pleidooi voor een gelijker speelveld én het versterken van de interne markt 415 elektrische bussen aangekondigd die op onze nationale wegen gaan rijden. Wie het nog begrijpt, mag het zeggen. Bij ons rest emotie. Die gaat niet over het verlies van de orders, maar over de toekomst van onze medewerkers.
0-0-0-0-0-0-0-0
Hoewel ik altijd een groot voorstander was van samenwerking zelfs op wereldschaal moet dat niet ten koste gaan van baan en kennis verlies in onze brainport regio en groter in Nederland, toch? Hebben jullie enig idee wat VDL aan onze regio bijdraagt?
Let op reacties van ongeregistreerde of niet ingelogde gebruikers worden pas na goedkeuring zichtbaar in verband met spam! Zelf iets te melden, samenwerken, een boek bespreking, ideeën, kritiek, een gedicht, meedenken over onze stad, wijk, het bedrijfsleven of de politiek? Ook daarvoor is plaats op onze portal. Registreer je dan even via dse.nl/schrijf-mee/ en je kunt dan je berichten later ook aanpassen of verwijderen.
Ik deel de zorgen m.b.t. onze concurrentiepositie tegenover China, maar Wim van der Leegte is niet de man om ons of de overheid hierover de les te lezen.
Mijn vader vierde onlangs zijn 50-jarig werkjubileum bij VDL en is nu met pensioen. Dat heeft een bittere nasmaak want afgelopen jaren heeft VDL op allerlei slinkse manieren geprobeerd hem te ontslaan. Wim van der Leegte had hier geen oor voor en bleef achter zijn bedrijfsdirecteur staan. De laatste poging (in 2018) was met valse ziekmeldingen. Personeelszaken had allerlei formulieren ingevuld om te pretenderen alsof mijn vader al bijna 2 jaar ziek was (reden voor ontslag) en er in die periode allerlei gesprekken met de bedrijfsarts zouden zijn geweest. Reeds ondertekend door de bedrijfsarts en aan mijn vader voorgelegd om te ondertekenen (met verkeerde datums uiteraard). Dit is gewoon fraude. Ondanks allerlei intimidaties heeft mijn vader natuurlijk niet ondertekend. Waarschijnlijk was mijn vader gewoon te duur; er werd namelijk veel goedkoop/buitenlands personeel aangetrokken. Dus huichelachtig vind ik, om nu zogenaamd op te komen voor de toekomst van je medewerkers.
Wim van der Leegte is gewoon boos omdat hij een tender heeft verloren – niets meer niets minder. Dit is gewoon het systeem van een vrije markt, met voor- en nadelen. Ik zou zeggen, wentel je verlies niet af op de overheid maar kijk zelf eens wat je kunt veranderen in je organisatie. Met wat ik hoor van mij vader, alle reden om er eens flink met de bezem door te gaan.
Marcel bedankt voor je reactie.
Vijftig jaar bij het zelfde bedrijf dat is bijzonder. Heeft hij daar nog een mooi jubileumcadeau voor gehad met met de bijbehorende emolumenten zoals een extra maandsalaris? Bij Philips was dat in het verleden ook het geval, Hoe dat tegenwoordig “gevierd” wordt weet ik niet.
Of er voorafgaande aan dat mooie jubileum sprake is geweest van huichelen en fraude is vanaf hier moeilijk te beoordelen. Voor een goede meningsvorming zou daar zwart op wit bewijsmateriaal beschikbaar voor moeten zijn en of onze portal daarvoor de juiste plaats is waag ik te betwijfelen. Als het zo overduidelijk was zijn er daarover dan nog rechtszaken gevoerd?
Vooralsnog vind ik dat Wim van der Leegte gelijk heeft qua gelijk speelveld en werkgelegenheid. Dat geld overigens niet voor VDL alleen zoals in de bijdrage van Bob te lezen valt, wat dat betreft mag onze overheid en ook Europa daar meer aandacht aan besteden.
In zijn algemeen hoor ik weinig negatieve berichten over werken of misstanden bij VDL en negatieve berichten krijgen toch vaak veel meer aandacht dan positieve berichten. Wat ik me wel kan voorstellen is, dat de afstand van de topdirectie tot de werknemers door de groei van VDL met alle werkmaatschappijen en directeuren daar tussen veel groter is geworden.
Rien schreef het ook al: eigenlijk gaan er twee thema’s door elkaar heen in jouw bijdrage, Marcel. Enerzijds jouw verhaal over je vader. Ik vind het, als ik af ga op wat je schrijft, zeker goed om hieraan aandacht te besteden. Ik herken patronen in je beschrijving van een vriend van me die bij de NS uitgerangeerd dreigde te raken. Ik wijt er hier geen woorden aan, maar ik heb me meermaals verbaasd over het totale gebrek aan respect van zowel bedrijf als bedrijfsarts. Dat steekt mij al wanneer het een vriend betreft, laat staan dat het jou steekt als je het meemaakt zoals het met je pa is gegaan. Als jouw signaal er eentje is waar er veel meer volgen dan is het zeker de moeite waard om dat op te pikken.
Inhoudelijk ben ik het aangaande het verliezen van de tender niet helemaal met je eens. Ik vind dat het speelveld niet voor iedereen gelijk is omdat de concurrent bijna alleen maar administratief ‘Europees’ is.
Ik ben zelf overigens een oud-medewerker van NedCar uit de tijd van voor VDL. Ik ben blij dat een heleboel gezinnen daar alsnog hun brood kunnen kopen doordat Van der Leegte er destijds is ingestapt. (Al kan en mag dat niet worden gezien als een compenserende factor voor een persoonlijk geval zoals jij beschrijft.)
Bovenal hoop ik dat je nog heel lang de tijd krijgt om met je vader te genieten van de tijd die komen gaat. En ik hoop dat je met je pa trots kunt zijn op zijn langdurige carrière. Het is velen niet gegund.
Dank voor jullie reacties en mooie woorden ten aanzien van mijn vader’s werkjubileum. Ik snap jullie punt dat ik 2 thema’s door elkaar haal. Dus ik laat het voorbeeld van mijn vader even voor wat het is, een persoonlijke ervaring. Ik denk dat dergelijke ervaringen, ook het voorbeeld wat Bob noemt, gewoon nauwelijks boven tafel komen. Vakbonden zijn daar niet mee bezig, richtten zich meer op de algemene belangen (cao etc). En bedrijven kiezen altijd de zwakkeren: laaggeschoold, enige kostwinnaar, hoge leeftijd.
Maar terug naar het opiniestuk:
Ook om zakelijke redenen vind ik ik van der Leegte niet de juiste persoon is om dit aanhangig te maken. De boodschap van dit opiniestuk wordt overschaduwt vind ik omdat hij direct belanghebbende is; er was voor hemzelf veel geld mee gemoeid. Hij zit China een beetje zwart te maken (even los of dat nou terecht is of niet) maar eigenlijk als direct belanghebbende in de tender, zit hij hiermee ook zijn concurrent zwart te maken. Zonder enige onderbouwing. Die zaken kun je nu niet los van elkaar zien omdat hij dit opiniestuk schrijft en er zoveel mee is gemoeid voor hemzelf. Het opiniestuk wordt zo breed uitgemeten, LinkedIn, financieel dagblad, eindhovens dagblad echt ongelooflijk. Een geraffineerd stukje PR en ik denk ook dat het bewust uit naam van Wim is geschreven. Omdat hij dat imago heeft van bedrijven redden van de ondergang.
Daarom vind ik bv het stuk van Lubach ook veel sterker overkomen. Omdat hij meer neutraal is, ook niet helemaal natuurlijk maar in ieder geval geen direct belanghebbende.
En ik erken dat van der Leegte mooie dingen heeft gedaan, maar ik vind dat dat soms teveel doorschiet alsof hij een superheld is ofzo. Het kopen van bedrijven was voor hem ook gewoon een goede investering waar hij weer veel geld mee heeft verdiend. Hij is uiteindelijk ook gewoon een keiharde zakenman – een Brabantse Trump misschien :-). Dat is ook wel nodig denk ik. Hij zal ook over lijken gaan en denkt waarschijnlijk al lang niet meer na of er wel brood op de plank ligt maar eerder aan hoeveel paarden er in de stal staan.
Dus ja, ik deel de zorg en vind het speelveld ook niet gelijk en denk ook dat we hier alleen op Europees niveau sterk staan tegenover partners als Amerika en China. Maar ook bedrijven zelf kunnen hier iets doen. Al dat privatiseren, opslitsen en uitbesteden, inderdaad, veel afstand tussen directie en werknemer en veel overhead.
DAF vind ik wat dat betreft een mooie uitzondering. Alles zo’n beetje op 1 locatie. Designers, engineers, service, werkplaatsen en productie, allemaal in Eindhoven. En ze houden (Chinese) concurrentie nog altijd op afstand. Maar goed, DAF heeft ook slechte tijden gekend. Toen ze werden gekocht door de Amerikanen zijn er allerlei reorganisaties geweest. Feit dat DAF in Eindhoven ook motoren maakt voor de Amerikaanse trucks Peterbilt en Kenworth (in handen van dezelfde eigenaar), laat wel zien hoe goed die organisaties zijn gestroomlijnd nadat ze zijn opgekocht. Ik denk dat dat bij VDL ook moet gebeuren. Leuk dat die bedrijven zijn opgekocht, maar nu moet het 1 ding worden, zo’n geoliede efficiënte machine.
Marcel bedankt voor je reactie! Of je grappig bedoelde opmerking over de Brabantse Trump, en het spreekwoord “over lijken gaan” van der Leegte recht doet zullen we nooit weten. Je hebt ons wel een alternatieve kijk op de VDL motieven aangereikt, maar daarbij is mijn eerder standpunt niet echt veranderd. Een bedrijf mag wat mij betreft zeker voor zijn eigen voortbestaan en daarmee ook voor zijn medewerkers opkomen.
Wij hebben het principe hoor en wederhoor toegepast en via de website van VDL Wim van der Leegte om een reactie gevraagd. Daarbij zijn we niet verder gekomen dan de communicatie afdeling. Die vond de reactie kwetsend, ongefundeerd en had volgens hun niet geplaatst mogen worden. Ons werd vriendelijk verzocht de reactie weg te halen.
We zullen onze lezers niet vermoeien met de hele mail wisseling. Hieronder de laatste mail naar VDL met ons standpunt:
Beste . . . . ,
Ik wil graag een dreigend misverstand voorkomen.
Ook op onze Digitale Stad Eindhoven is geen plaats voor zinloze scheldpartijen en bedreigingen,
zoals die op Twitter en Facebook tegen bekende Nederlanders regelmatig de talkshows halen.
Echter waar Wim van der Leegte eindigt met; “Bij ons rest emotie.
Die gaat niet over het verlies van de orders, maar over de toekomst van onze medewerkers.”
begrijpen wij de emotie van Marcel ten aanzien van zijn vader waarbij hij in een tweede reactie de zuiverheid van de motieven van Wim van der Leegte ter discussie stelt.
Wij hebben op zijn eerste reactie uiterst zorgvuldig gereageerd – zoals de aandachtige lezer zelf kan constateren – maar zien zeker geen aanleiding om de reacties van Marcel te verwijderen.
Om het principe hoor en wederhoor recht te doen hebben wij VDL hierover geïnformeerd.
Wij zullen nu in een afsluitende reactie duidelijk maken dat VDL de betreffende reacties verwijderd wilde zien en geen behoefte heeft om te reageren.
Jammer dat deze mail wisseling niet meer heeft opgeleverd.
vRIENdelijke groet
Rien Valk hoofdredacteur https://www.dse.nl
Hoi Rien,
Mooi dat je VDL hebt uitgenodigd om een reactie te geven. En ik ben erg blij dat mijn reactie niet wordt verwijderd. Ik vind dat ik op een nette manier mijn mening heb geuit; wat direct en bot misschien, maar ja, ik ben kritisch en ik leg ook uit waarom. Inderdaad, erg jammer dat VDL niet wil reageren. Ik heb mijn vader bijgestaan, geholpen met formulieren en brieven opstellen. Ik heb dus alles onder ogen gehad, incl. een brief van Wim van der Leegte zelf. Dus mijn woorden zijn zeker niet van horen zeggen en ik was de confrontatie graag aangegaan. Mijn vader heeft al langer geleden gekozen dit te laten rusten en wil gewoon verder. Maar ik vind dat soms nog moeilijk en kan er boos over worden.
Verder hebben we (jij, ik en Bob) een goede discussie gehad, vind ik, met argumenten over en weer, luisteren naar elkaar. Dus dank je wel!
Wim van der Leegte heeft ontzettend gelijk en jij met hem, Rien. Waar het fout gaat, volgens mij, is dat samenwerken met een Chinees bedrijf per definitie betekent dat je de bijl aan je eigen wortels legt. Er zijn voorbeelden te over waarbij (hoog)technologische kennis ingebracht moest worden om in China te mogen produceren en/of verkopen. Zo wordt Siemens als treinenbouwer inmiddels afgetroefd door de Chinese afgeleide van een joint venture die met de Siemenstechnologie inmiddels datzelfde Siemens beconcurreren op de wereldmarkt van hogesnelheidstreinen. Samenwerken kun je alleen volhouden wanneer sprake is van een speelveld waarop alle spelers gelijke mogelijkheden hebben. Dat is met de geleide Chinese economie, gestoeld op heel andere waarden dan die van Europa, niet te doen.
Waar Van der Leegte tegenaan loopt is dat de provincie Gelderland zich moet gedragen als een consument bij winkels met goedkope Chinese producten die eruit zien als hun duurdere voorbeelden. De specificaties zijn vergelijkbaar, zo niet veelbelovender dan de concurrentie en dat tegen een scherpere prijs. Aangezien de provincie Gelderland zich moet houden aan de geldende aanbestedingseisen, gaat de deal dus naar de Chinese producent, al is die met een kleine nevenvestiging in Europa neergestreken om mee te mogen spelen op de Europese markt.
Dat we ook als consument soms inkopen als Gelderse ambtenaren stelde Arjen Lubach eerder deze maand aan de orde in het volgende fragment (ruim 15 minuten, maar de moeite waard!):
http://www.youtube.com/watch?v=LPd8jEujXpw