Kennnisdeling, geen risico maar een voorwaarde

Een maand geleden publiceerde het Eindhovens Dagblad een ingezonden betoog van Bart Brouwers over het belang van het delen van kennis. Onder de titel ‘Open innovatie, het succes van Brainport, staat onder druk terwijl samenwerking over de grens de kennis verhoogt‘, (www.ed.nl, 20 november 2021) stelt Brouwers dat het ruimhartig delen van eigen kennis de juiste route naar innovatie is. En bij innovatie geldt dat het  wereldbelang groter dan het eigen belang. We moeten kennis dus vooral niet voor onszelf houden. Let wel: dat is mijn samenvatting.

Ik heb zijn opiniestuk nu een keer of vijf gelezen en dat komt niet doordat deze hoogleraar Journalistiek en Mediastudies het zo mooi uitlegt. Er valt nogal wat af te dingen op de bij elkaar geraapte argumenten om het betoog van zeggingskracht te voorzien. De slavenhandel, in dit geval een minder relevante onderdeel van de Nederlandse geschiedenis, wordt ingebracht terwijl er veel betere voorbeelden zijn. Voorbeelden die helaas de achterkant van Brouwers’ gelijk aantonen. Het mooiste voorbeeld speelde zich veel recenter af tussen Bart Brouwers’ primaire liefde (Eindhoven) en zijn Groninger werkplek: Almelo.

Urenco
Van 1972 tot 1976 was Abdul Qadeer Khan als atoomgeleerde werkzaam bij Urenco in Almelo. Naar later bleek zou de door hem gejatte kennis leiden tot een doorbraak in het atoomprogramma van de Pakistani. Later bleek dat Khan zijn kennis deelde met Libië, Noord-Korea en Iran. Je zou in zekere zin kunnen stellen dat het heeft geleid tot een evenwichtiger balans, maar nou niet bepaald eentje waar we als vrije westerse wereld blij mee zijn.

Siemens
Een ander voorbeeld, geopolitiek minder schadelijk, maar toch: de kennisdeling die treinfabrikant Siemens werd opgedrongen om een plek te verwerven op de immense Chinese OV-markt. De samenwerking is allang verleden tijd: nadat de eerste hogesnelheidstreinen nog duidelijk een Duitse signatuur hadden, was hun Chinese counterpart allang bezig met de ingepalmde en nagemaakte technologie. Inmiddels is CRRC, de voormalige samenwerkingspartner van Siemens, haar grootste concurrent. Niet in China (daar is Siemens uitgerangeerd) maar op de wereldwijde hogesnelheidstreinenmarkt en dus ook in Europa.

Om de hoek
Ook dichter bij huis zien we de kracht van het delen van kennis die zich tegen onszelf kan keren. Nog geen twee jaar geleden viel o.a. in het Algemeen Dagblad te lezen hoe ASML honderden miljoenen euro’s schade opliep door ongewilde kennisdeling. Ook in het Eindhovens Dagblad werd hieraan ruimschoots aandacht besteed.

Man/vrouwmoedig
Bart Brouwers betoogt dat voorbeeldjes zoals hierboven eigenlijk geen indicatoren zijn voor een groter geheel. Het belang van de gehele wereldbevolking is namelijk groter dan… eigenlijk alles. Of, zoals Brouwers het zelf formuleert: “Vrije uitwisseling van ideeën, mensen en goederen: het helpt de mensheid verder.”

Hij voegt toe: “Grensoverschrijdende academische samenwerking (inclusief het verwelkomen van grote groepen studenten) is van belang om onze kennis en die van onze partners tot grotere hoogten te brengen. Culturele uitwisseling helpt ons elkaar beter te begrijpen. Een onbeperkt verkeer van talenten maakt zowel die individuen als hun werkgevers sterker. En de prestaties van een buitenlandse investeerder zijn altijd belangrijker dan diens afkomst.” (www.ed.nl, 20 november 2021).

Functie elders
Ik stel daar tegenover: ‘Wie niet voorzichtig met informatie omgaat, of ‘prudent’ zoals scheidend burgemeester Jorritsma en wethouder Steenbakkers plegen te zeggen, neemt (te) grote risico’s.’ En die bagatelliseert prof. dr. Brouwers dusdanig dat ze volledig buiten beeld vallen. Het is een idealistische valkuil naar mijn mening, die mij doet denken aan de houding van de Britse premier Chamberlain toen hij het verdrag van München ondertekende. De ideologische overtuiging won het van de realiteit. Met ellende tot gevolg, ook voor de Britten die Neville Chamberlain vertegenwoordigde. Voor de beeldvorming:

‘Welkom in de jaren ’20 en ’30’, bron: NPO, youtube

Hitler en zijn trawanten begrepen het beter: ‘Der Feind hört mit!’, heette het sinds 1939 in het Derde Rijk. Het is niet voor niets dat bij grotere techniekbedrijven na de oorlog telefoonboekjes te vinden waren met de waarschuwing: ‘Wie heb je eigenlijk aan de lijn?’. Ook vandaag de dag is het oppassen geblazen. Zelfs onbedoeld heeft Kajsa Ollongren inmiddels ontdekt: één foto kan leiden tot een politieke aardverschuiving of een kleine persoonlijke ramp (en dan doel ik niet op die van Ollongren).

Broddelbetoog
Ik dwaal af, excuses, terug naar het warrige betoog van Brouwer. Pas aan het eind van zijn opiniestuk krijgt de lezer een idee van waar het hem echt om gaat: er moet aandacht gegenereerd worden voor een heel belangrijke digitale conferentie die op 9 en 10 december plaats ging vinden. ‘World Open Innovation Conference’ heette het en het werd, net als de onvergetelijke Koningsdag, gehost vanuit de Eindhovense High Tech Campus. Een dusdanig ‘belangrijk’ dingetje dat er geen enkel verslag van terug te vinden is, ook niet op het platform waar Brouwers zijn digitale thuis vindt: Innovation Origins. Dat was ook waar hij de betogende tekst waarschijnlijk voor had opgesteld, maar dit terzijde.

Wie ondanks het gebrek aan nieuwswaarde, nieuwsgierig is, moet de slotverklaring van deze conferentie lezen. Het belang van Brouwers’ betoog wordt u dan wellicht alsnog duidelijk. Ik heb de link onderaan opgenomen. Gelukkig is de tekst beschikbaar in het Engels en het is een kwestie van tijd voor de vrijgekomen kennis massaal wordt verspreid. We worden er allemaal beter van!

Closing statement WOIC 2021: Veul samenwerken is keigoed, vooral in- en om Eindhovuh!