Alle pijlen op Winy Maas?
De afgelopen dagen ontstaat er een discussie die mij toch een beetje verwondert. Misschien is verbazing wel een betere omschrijving van wat ik voel. Recente schrijfsels van uiteenlopende auteurs wijzen vaker dan voorheen naar Winy Maas als het gaat om kritiek op de ontwikkeling van onze stad. Ook uit de hoek van voorstanders van ‘grootstedelijke ontwikkeling’, een term die ik maar even niet probeer te specificeren omdat het té makkelijk is iets verkeerds te schrijven.
Wringen
Het ligt, zo lijkt het, immers aan Maas dat de stad bruusk wordt gestuwd richting de volgende eeuw. Zijn programma voor Eindhoven ondergaat in tien jaar tijd een complete metamorfose. En daar, zijn programma, daar begint in ieder geval alvast de tong van mijn schoen te wringen.
Een petje of drie
Of ik persoonlijk het ideeëngoed van Winy Maas nu wel of niet waardeer is niet relevant. De stemming rondom de werkzaamheden van Maas lijkt om te slaan, maar dat geldt sinds de presentatie van de nieuwe ‘Heuvel’ ook voor het ontwerp van Maas’ bureau. Het eerste is terug te voeren op de dubbele petten die de gemeente met Maas is overeengekomen: binnenstadssupervisor, gebiedssupervisor en opdrachtnemer om gebouwen binnen een gebied of complete gebieden te ontwerpen.
In z’n eentje?
Maar dit pettenverhaal had nooit kunnen spelen als de opdrachtgever, het stadsbestuur, deze discutabele constructie had geweigerd. In plaats daarvan werden de risico’s gebagatelliseerd en de oplossingsstrategieën mogelijkerwijze overschat. De problematiek was er eigenlijk al vanaf de eerste dag, alleen toen nog buiten het zicht van Jan Publiek.
Dak Heuvel (Foto: Rien Valk)
De tweede factor die het Maas lastiger maakt is de stijl die hij bij de ontwerpen toepast. Nu is het niet aan mij om welk ontwerp dan ook in twijfel te trekken; een schoenmaker dient immers eigenlijk bij zijn leest te blijven. Maar uit een toenemend aantal hoeken en hoekjes is twijfel te beluisteren: past die groteske stijl wel bij de stad? Maar ook: moet het per se op die plek of kan het beter elders in de stad?
Winy’s kaders
Wat onderbelicht is, is wat er vóór de benoeming van Maas gebeurde. Welke partijen verwierven welke panden? Hoe is dat gegaan? Welke rol speelde de gemeente bij de verkoop ervan? Zijn er toezeggingen gedaan? Zijn er voorwaarden gesteld bij de eventuele sloop of doorontwikkeling? Ik kan me zo voorstellen dat een ontwikkelaar een pand alleen dán koopt als er ook bepaalde vrijheden zijn gegarandeerd. Het zou me evenmin verbazen wanneer Maas hierdoor exact te horen kreeg waar zijn vuurwerk moest komen en wat voor bouwmassa het moest opleveren.
Te makkelijk
Kortom: enkel wijzen naar Winy Maas vind ik te makkelijk. ‘Een planeetmanager die God vrolijk op de vingers kijkt‘, aldus Bas van Stokkom, is hij wat mij betreft niet. Maas maakt mogelijk en dat is voor een selecte club veel waard. Heel veel, vermoed ik.
++++
Naschrift: over de Heuvel verscheen eerder een andere bijdrage van mijn hand. Nog steeds actueel, waarbij aangetekend kan worden dat CBRE wellicht de gebouwen van Dynamo en Effenaar mogen gaan exploiteren als de activiteiten in de ‘Muziekberg’ worden ondergebracht. Voor niks gaat de zon op… De Heuvel over the hill?