Reis langs de Gender
Er is een hoop drukte om in Eindhoven de Gender weer zichtbaar te maken. Wat is dat eigenlijk van ding, die Gender. Daar proberen we hier antwoord op te geven.
Geschiedenis
De Gender ontspringt ergens in een drassig weiland in Steensel. Daarna kabbelt het langs de Kempenbaan in Veldhoven en komt bij de Meerveldhovenseweg onder de A2 door Eindhoven binnen. Dat is linksonder op het onderstaande kaartje. Daarna loopt het naar rechtsboven waar het uitmondt in het Afwateringskanaal nadat het er eerst een stuk langs loopt. Dat kanaal loopt tussen de Dommel en het Beatrixkanaal en zorgt ervoor dat Eindhoven niet vol loopt bij te veel water in de Dommel.
Tot het begin van de 20e eeuw liep de Gender door naar de stad via de Engelsbergen, en over het 18 Septemberplein. De glazen stenen in de bestrating van het 18 Septemberplein geven nu aan waar de Gender toen liep. Daarna liep de Gender via de Vestdijk naar de Dommel, bij de Dela.
Nu willen we de Gender graag weer door de stad laten lopen, voor de sier en voor de verkoeling.
Wat moet er nog gebeuren
Twee stukken moeten nog aangelegd worden: Het Victoriapark en het Stationsgebied. Daartussen zit een ondergrondse buis tussen de Witte Dame en het Stationsplein die in 2006 al is aangelegd.
Het Victoriapark
Het ontwerp van het Victoriapark is hieronder te zien. Ter orientatie: Links de Vonderweg, boven de Mathildelaan, rechts de Emmasingel en onder de Willemstraat.
Links op de tekening, vlak bij de kruising Willemstraat-Vonderweg komt de Gender boven de grond, loopt dan om de Victoriatoren langs de Gagelstraat naar de Witte Dame. Daar verdwijnt het water in een buis die naar het Stationsplein loopt. De Gender loopt door een park van twee hectare.
De tekening heeft niet genoeg pixels om echt te zien wat er gaat gebeuren. Klik hier voor de .pdf van de gemeente waar zelfs de beplanting benoemd wordt.
Op onderstaand plaatje zie je hoe de Gender door het Victoriapark gaat meanderen. Het wordt een prachtig park.
Het Stationsgebied
In de Digital Twin van de gemeente kun je zien hoe de Gender bij AH voor de deur weer uit de grond komt en dan in een brede betonnen goot rechtdoor langs de Stationsweg de Dommel inloopt bij het Sillywalks Tunneltje. Toch een ‘andere’ uitstraling dan het Victoriapark!
Verbazing:
Wat je al niet kunt vertellen over een beekje van 15 kilometer lang!
Bronvermelding:
kaarten: https://data.eindhoven.nl/map met toegevoegde laag ‘waterlopen en sloten’
ontwerp Victoriapark: Victoriapark
Gender: Wikipedia
Stationsplein: https://kuula.co/share/7sW9C/collection/7PSBZ
Artist Impression Victoriapark met beeld Gerard Philips: www.philips.nl
Recent heb ik een Gender wandeling gemaakt vanaf centrum Eindhoven tot Eersel (ongeveer 19,5 km). Prachtige wandeling – urban en natuur – de laatste ~5 km is de beek glashelder. De Gender ontspringt op het grondgebied van Steensel – doorlopen naar Eersel is handig omdat daar busstation is waar je lijn 19 of 319 kunt nemen terug naar Eindhoven. Ik heb GPX bestand – laat maar weten als je dat wilt delen op deze website.
Ik ben onlangs gestart met info verzamelen over de Gender. De beek uit mijn jeugd. Ik woonde in Strijp en ging naar school in Gestel.
Begrijp ik het goed als ik constateer dat de oorspronkelijke uitmonding bij de Dela was maar in de toekomst zal uitmonden bij het Silly Walkstunneltje en daarmee niet oorspronkelijk is?
Op Wikipedia staat:
‘ In Eindhoven stroomde de Gender oorspronkelijk naar en door het centrum om in de Dommel uit te monden, maar tegen het eind van de negentiende eeuw was het gedeelte binnen de (voormalige) stadsmuur gedempt en stroomde de Gender uit in De Vest (de stadsgracht), die op haar beurt weer verbonden was met de Dommel.’
Dus:
Vanaf het einde van de 19e eeuw stroomde het water door de Vest langs de Vestdijk naar de Dommel bij de Dela.
Waar het water vóór de 19e eeuw de Dommel inliep staat er niet bij.
dank je wel
Vandaag langs de Gender gefietst. De moeite waard!
We zijn begonnen op de High Tech Campus en gestopt bij de Witte dame