Woontorens in het centrum van Eindhoven, een visie uit een buurgemeente

In Eindhoven zijn gemeente en bedrijfsleven al geruime tijd bezig met plannen maken voor de bouw van woontorens. De maximale hoogte varieert in de discussies tussen ongeveer 100 en 160 meter. Vooral de woonfunctie van de binnenstad van Eindhoven zou daarmee kunnen groeien met plusminus 15.000 inwoners: van een klein dorpje naar een groot dorp in de binnenstad.

De discussies hebben voornamelijk plaats binnen Eindhoven. Aan de buurgemeenten wordt daarbij niet of nauwelijks gedacht. Toch heeft het gemeentebestuur het idee dat de Eindhovense binnenstad een centrumfunctie voor Eindhoven en de buurgemeenten zou moeten vervullen.

Wat is het belang van de bevolking van de buurgemeenten bij de bouw van woontorens in de Eindhovense binnenstad?

In de afgelopen decennia zijn de meeste buurgemeenten gegroeid, niet alleen met het inwonertal maar ook met het aantal en de kwaliteit van de voorzieningen op het gebied van winkels, horeca en andere bedrijven, onderwijs, sport, cultuur en zorg. Eindhoven is daarbij aanvullend, vooral op het gebied van onderwijs, massa-evenementen, zorg en kledingwinkels. De ontwikkeling van een klein dorpje naar een groot dorp in de binnenstad zal aan de aard en omvang van de aanvullende voorzieningen in de binnenstad weinig veranderen; dat zijn vooral kledingwinkels en horeca. Onderwijs en zorginstellingen bevinden zich buiten de binnenstad.
Vanwege de toenemende woonfunctie zouden drukke, luidruchtige massa-evenementen buiten de binnenstad dienen plaats te hebben. Dit gebeurt bijvoorbeeld al met de jaarlijkse, grote kermis.

In dit verband dient men zich te realiseren dat de Eindhovense binnenstad niet of nauwelijks voorzieningen heeft op het gebied van natuur, onderwijs, sport en cultuur voor de eigen inwoners. De binnenstad heeft bij het huidige kleine aantal bewoners geen bloeiend verenigingsleven.

Krapte op de woningmarkt van de buurgemeenten zou enigszins kunnen worden verminderd door verhuizing van woningzoekenden van die gemeenten naar de woontorens in de binnenstad van Eindhoven. Voor gezinnen met kinderen en ouderen lijkt dit echter geen aantrekkelijk perspectief. Verder komt de jeugd voor kopen en huren van appartementen in de woontorens waarschijnlijk nauwelijks in aanmerking.

Wat is het belang van de buurgemeenten bij de skyline met Eindhovense woontorens?

Bij een maximale hoogte van 160 meter ziet men in de buurgemeenten nauwelijks iets van de woontorens en de skyline van Eindhoven, vanwege de bomen en de huizen in die gemeenten.

Overigens vergt een indrukwekkende skyline toch iets meer dan de Eindhovense hoogbouw. Bijvoorbeeld een locatie aan de kust van de zee of een groot meer, aan de oever van een brede rivier of bergen. Dit is duidelijk als men foto’s ziet van New York, Chicago en Hongkong. Ooit had ik het genoegen een avond na het werk te pauzeren in een lounge op de hoogste verdieping van hotel Intercontinental in Genève; uitzicht op het meer, de bergen en de stad bij overigens torenhoge prijzen van de consumpties. Trouwens ook het uitzicht in Amsterdam-Noord aan de oever van het IJ naar de binnenstad van Amsterdam is indrukwekkend.

Ik vermoed trouwens dat het aantal skyline-spotters in de buurgemeenten van Eindhoven aanzienlijk lager is en zal blijven dan het aantal vliegtuigspotters van Eindhoven Airport.

Milieuvernietiging tegengaan:

In het kader van de samenwerking van de samenwerking tussen de 21 samenwerkende gemeenten van de Brainport Regio dient een effectieve bijdrage aan het tegengaan van de voortdurende milieuvernietiging gegeven te worden.
Dat betekent onder meer:

• Uitbreiding en behoud van natuur in de stedelijke gebieden, in dit geval de binnenstad van Eindhoven. Het verdient aanbeveling een aanmerkelijk deel van de terreinen die door afbraak van bestaande gebouwen vrijkomen, te bestemmen voor natuur, zowel planten als dieren. In dat kader lijken me onder meer de ideeën van de externe ontwerpers voor de openbare ruimte van het Stadhuisplein interessant
  Zie:
  https://www.openeindhoven.nl/binnenstad/herontwikkeling-stadhuisplein-en-omgeving
• Beton, een uiterst schadelijk materiaal, zoveel mogelijk vermijden bij de hoogbouw. Verduurzaamd hout gebruiken waar dat enigszins mogelijk is.
• Zorgen dat de hoogbouw geen verhoging van de temperatuur in de binnenstad veroorzaakt. Beter nog, dat de bouw van woningen in de binnenstad gepaard gaat met een verlaging van de temperatuur.

God straffe je met toeristen. Of expats? Of buitenlandse studenten?:

Managers van personeel zeggen bij frustratie weleens gekscherend: “God straffe je met personeel”. Iets dergelijks geldt voor de frustratie van mensen die toerisme hebben toegejuicht, maar intussen gefrustreerd zijn door het resultaat. Amsterdam en Venetië behoren tot de steden waarop dat van toepassing is. Waar toerisme als bron van inkomsten werd toegejuicht, maar de plaatselijke bevolking onderhand geen raad meer weet met de omvang en sommige uitwassen van toerisme.

Gelukkig heeft Eindhoven tot nu toe niet al te veel gedaan om de stad te verfraaien, maar dat is waarschijnlijk nog niet zo slecht, want het aantal toeristen is beperkt. Als Amsterdam deze stad zou navolgen door de grachten te dempen, zo veel mogelijk historisch erfgoed af te breken, of te verminken zoals hier de Bijenkorf en de Piazza, plus hier en daar in het centrum woontorens te bouwen, dan zou men in Amsterdam veel minder toeristen hebben.

Expats verschillen van toeristen doordat ze niet alleen geld uitgeven in Eindhoven e.o., maar ook geld verdienen. Overigens telt Eindhoven ook een groot aantal buitenlandse studenten dat hier geld uitgeeft.
Wie op allerlei gewone dagen de Eindhovense binnenstad bezoekt, zal ontdekken dat daar inmiddels een meerderheid van buitenlanders rondloopt. Meestal bedrijvige, vriendelijke mensen, die echter merendeels geen Nederlands kunnen spreken. Dat zijn waarschijnlijk in mindere mate toeristen, maar in meerdere mate expats, al dan niet met familie. En ook buitenlandse studenten. Verder wordt de bediening in winkels en cafés nogal eens verzorgd door buitenlandse studenten die wat bijverdienen, maar die niet of nauwelijks Nederlands spreken.

Het vermoeden bestaat dat de woontorens van Eindhoven een soort tijdelijke verblijven van expats worden. Het dorpje van Nederlanders in de binnenstad wordt een groot dorp van expats. Ofwel de binnenstad wordt een enclave van niet-Nederlanders waarvan vrijwel iedereen als voertaal steenkolenengels spreekt. Daar komt nog bij dat de binnenstadbewoners in meerderheid dan verstoken zijn van het plaatselijke kiesrecht, terwijl ook dit deel van Eindhoven geacht wordt een democratisch bestuur te hebben.

Bovendien is het In het algemeen nogal vreemd dat de inheemse bevolking van Nederland niet groeit, maar de uitheemse wel, terwijl wereldwijd een stabilisatie of krimp van de bevolking hard nodig is om milieuvernietiging tegen te gaan.

Het verdient daarom aanbeveling de stimulerende regelingen voor expats te beëindigen en die voor buitenlandse studenten te beperken.

Gezien de bestaande situatie en de mogelijke bewoning van de woontorens door vooral expats rijst de vraag hoe de binnenstad van Eindhoven dan nog kan fungeren als een soort centrum van de 21 samenwerkende gemeenten. In dat geval is een verdere decentralisatie soms verstandiger, waarbij de wijken van Eindhoven met Nederlandse burgers meer eigen voorzieningen en zelfstandigheid krijgen zoals de buurgemeenten? En de centrumfunctie waar mogelijk wordt verdeeld over de 21 gemeenten.