BIC en andere (pennen)streken
Beste Eindhovenaar,
Ik snap je verwondering, maar het is echt minder ingewikkeld dan je wellicht zou denken: we hadden geen keuze!
Het Eindhovens Dagblad titelde er prachtig op los: ‘Eindhoven koopt Brainport Industries Campus: ‘Een kans die we met twee handen willen aangrijpen’. Zo simpel werd het gesteld op 22 januari 2025 en er was geen kip die zich er druk om maakte en er leek geen haan naar te kraaien. Ik snap dat jij dat zoveel jaar later niet snapt, maar dat is het lot van iedereen die zich verdiept in de geschiedenis.
Nauwelijks risico
Niemand van enige importantie leek zich druk te maken over de reikwijdte van de beslissing om vastgoedbankiertje te gaan spelen. Dat wil niet zeggen dat niemand zich achter de oren kraste. Het is alleen zo, dat die bewuste oren niet aan de politieke kopstukken binnen de Eindhovense politiek zaten vastgegroeid. Men veronderstelde dat de verwerving ‘…nauwelijks risico’s met zich meebracht’.
Mocht er dus in de gemeenteraad van Eindhoven inmiddels onderzocht worden hoe destijds deze politieke dwaling in 2025 ontstaan, weet dan dat er wel degelijk mensen waren die zeiden: ‘Beter van niet.’ Hun stem was niet luid genoeg en de zittende politici geloofden in hun eigen high tech sprookje.
2008 een risicoloos crisisje van formaat
Nog geen twintig jaar eerder kwamen Eindhovense burgers aan de weet dat precies zo’n vastgoedspeculatie ook een keerzijde kende. Er brak een wereldwijde crisis uit waardoor vastgoed sterk in waarde daalde en alle gebouwen waarmee Eindhovense ambtenaren en politici zich hadden rijkgerekend bleken onverkoopbaar. De gemeentefondsen zaten in te grote mate in beton en bakstenen waardoor de stad afstevende op de artikel 12-status en dus bijna onder curatele zou komen te staan. Lang leve de rol van het gemeentelijk vastgoedbeleggertje!
De grote vraag die niemand echt stelde
Dat was het collectieve geheugen in 2025 helaas alweer vergeten. Waar het natuurlijk écht om ging in dat jaar was de vraag wat het eigenaarschap van de campus nou écht voor meerwaarde zou hebben voor de regio. Met dat argument werd namelijk wél geschermd, met begrippen als ‘het garanderen van innovatiekracht van de regio’. Moest de gemeente Eindhoven, Capital van Brainport, perse de BIC aankopen en beheren? Ook in 2025 waren er weinig tot geen gemeenten te vinden waarbinnen de lokale overheid die rol pakte. De zittende politieke krachtpatsers en een op hol geslagen lobbyclub wilden ten koste van alles voorkomen dat buitenlands eigenaarschap eventuele besluitvorming in de weg zou kunnen staan.
Beheer en lokale overheden
Ook op kleinere schaal nam de gemeente veel te grote risico’s. Tegen de tijd dat je deze tekst leest is het misschien wel 2029 of 2033. Het is heel goed mogelijk dat je niet door de teloorgang van de Brainport Industries Campus hier bent aanbeland, maar dat je bent gaan verdiepen in topsportzwemcentrum ‘De Tongelreep’.
Er is een pijnlijke parallel tussen beide: eigenlijk kon iedereen van meet af aan beredeneren dat het beheer anno 2025 geen taak had moeten worden van de overijverige Eindhovense gemeentelijke organisatie. Het feit dat er niet meer in ‘De Tongelreep’ gezwommen kan worden door gewone Eindhovense recreantenzwemmers heeft dus dezelfde verklaring als de economische ruïne vlakbij het vliegveld.
Metrofoolregio
De gok heeft dus verkeerd uitgepakt en daarmee kijk je misschien wat ontheemd en verward om je heen. Wat ooit als zelfbenoemde ‘Metropoolregio’ werd gemanifesteerd is verworden tot een zone die zich het best laat typeren door de term ‘kaalslag’. Er is voor miljoenen rondgepompt, velen hebben zich kunnen tonen als grootse ontwikkelaars en politici maar wat rest is de reden waarom jij, na zoveel jaren dit stukje leest… vooropgesteld dat je dit lezen kunt want de meeste Eindhovense jongeren spreken in jouw tijd waarschijnlijk alleen nog Engels. ‘Share the vibe!’, zeiden wij in 2025 al. Het betekent zoiets als: ‘Je moet het als een kans zien…’
Hoi Bob, leuk stukje hoor maar om zonder enig inhoudelijk argument risico’s te benoemen om dan later te kunnen zeggen dat je gelijk had vind ik niet sterk. Je gaat mij niet wijsmaken dat jij beter kan inschatten of dit uiteindelijk een goed plan is of niet dan de mensen die de beslissing hebben genomen. Prima als je er een gevoel bij hebt maar meer dan dat is het dan ook niet. En mocht je achteraf vaststellen dat je gevoel juist was dan zegt dat nog niets over de beslissing van de gemeente.
Hallo Michel, bedankt voor je reactietje. Ik denk dat je niet goed leest. Het risico is grofweg te betitelen als De Economie. De Economie heeft altijd gelijk en de voorbeelden die ik in mijn leuke stukje noem zijn streken die De Economie eerder flikte. De mensen die inschatten of plannen goed zullen zijn, maken gebruik van aannames. Daarin doe ik niet voor hen onder. Mijn aanname is dat De Economie vroeg of laat zal zorgen voor tegenslag in onze regio. Is het ondernemersrisico in dat geval voor de gemeente Eindhoven of voor ondernemers die zich nu en in de toekomst op de BIC vestigen?
Als ik mijn antwoord teruglees, verbaast het me dat ik eigenlijk opnieuw uitleg wat ik al uitlegde. Laat duidelijk zijn dat ik het aller-aller-allerliefst geen gelijk krijg. Ik hoef niet gelijk te krijgen, ik probeer te snappen welk belang de volksvertegenwoordiging voor de inwoners van Eindhoven koppelt aan eigendom van een betonnen complex.
Als jij wél snapt waarom de lokale overheid dit risico neemt, dan nodig ik je van harte uit om er een eigen tekst over te schrijven op Digitale Stad Eindhoven.
Groeten, Bob
Hey Bob, bedankt voor je uitleg maar het verandert niet veel. Ik denk dat iedereen snapt dat De Economie vroeg of laat ook tegenslagen zal laten zien. De vraag is of dat een reden is om dan maar niets te doen. Op die vraag geef je geen gemotiveerd antwoord. Overigens is het in veel landen heel normaal dat overheden dit soort faciliteiten in eigen beheer houden.
Zelfde geldt voor ASML. Prachtig bedrijf waar nu een hele regio omheen wordt gebouwd. Dat dit een risico is snapt iedereen wel. Maar wat moet je anders? Moeten we er dan op aansturen dat ASML weg gaat en nemen we die economische klap dan op de koop toe zodat we in ieder geval later het risico niet lopen dat het mis gaat? Mijn punt is dat dit zulke complexe vragen zijn dat je er als leek nauwelijks iets zinnigs over kunt zeggen. Daarom kan ik ook niet beargumenteren waarom de lokale overheid dit risico wel neemt. Ik hoop maar dat ze weten wat ze doen en dat onze volksvertegenwoordigers hierop goed controleren.
Groet Michel