Emmasingelkwadrant 2021 – bredere zienswijze – slot

In het Emmasingelkwadrant is er nu één postzegelstukje bekend gemaakt door de gemeente, de Victoriatoren. In dit kader heb ik een bredere zienswijze geschreven. Dit is het laatste deel op dse.nl, de eerdere delen staat op https://dse.nl/emmasingelkwadrant-2021-bredere-zienswijze/ en https://dse.nl/emmasingelkwadrant-2021-bredere-zienswijze-vervolg/

#7 Waar zit wel ruimte

In de stad staan nog steeds woningen uit de periode waarin er echt sprake was van woningnood (de woningen waren er niet), en niet zoals nu van vooral woonfrictie (er worden nog steeds niet die woningen gebouwd waar mensen behoefte aan hebben, senioren wonen te groot & voor starters zijn te koop staande woningen te duur).
De woningen uit de tijd van deze woningnood zijn op onderstaande kaart te zien als de gele gebouwen (1945-1960):

In het kader van de energietransitie die ook speelt, is het van belang om daar te beginnen waar de meeste winst zit. In dit geval bij deze wederopbouwwoningen. Destijds vaak gebouwd als duplex-woning voor twee gezinnen, om later terug te bouwen naar enkele woningen. Deze woningen zijn nu bijna 70 jaar oud, vaak nog ruim opgezet binnen het stratenplan. Goed voorbeeld zijn de Airey-woningen waarvan er nog vele staan in de stad, herkenbaar aan de wit/grijze betontegel-gevels:

Om binnen de Eindhovense maat te blijven, maak plannen om deze woningen te vervangen door nieuwbouw van 4-5 lagen. Geen snelle slag om te maken, wel een haalbare. Maak een standaard bouwplan voor de vervanging van deze woningen en ondersteun de eigenaren om te vernieuwen en op te schalen.
Eindhoven nu in één slag willen omzetten in het Manhattan aan de Dommel (met de grote focus op hoogbouw die er nu is) zal maatschappelijk veel meer frictie geven dan een stapsgewijze groei in maatvoering binnen de stad. Beter één wiel uitvinden dat overal in de stad kan draaien, dan veel tijd in postzegelplannen te stoppen waarvan het wiel krom is en door de vele weerstand niet eens kan draaien.
De kracht van Eindhoven is al jaren dat het een groene stad is. Verdichten kan zeker, maar doe dit op plekken waar het niet ten koste gaat van open en groene gebieden en vul niet iedere vrijkomende plek met stenen in. De binnenstad is de plek waar verdichten pas kan als er groen is binnengehaald en de asfalt-beton-en-baksteen-woesternij die het nu nog is deels verdwijnt.

#8 De toekomst in lagen

Meer mensen op een gelijk oppervlak geeft frictie. Een manier om dit te scheiden is in tijd of in lagen. De gemeente kiest er tot nu toe voor om enkel een scheiding in tijd te gebruiken, bv. de bevoorrading van de binnenstad met vrachtauto’s gebeurt qua tijd gescheiden van het moment dat het winkelpubliek door de stad trekt. Naar mate er meer mensen circuleren op hetzelfde vlak zal dit meer frictie geven.
Weer terug naar het verleden, en naar die andere lichtstad: Parijs is een wereldstad met een zeer hoge bevolkingsdichtheid, mede doordat allang functies gescheiden zijn in lagen. Metro’s onder de grond, auto en voetganger boven de grond.

In de huidige tijd zijn de leidingen onder de grond een voorbeeld van een grotendeels onzichtbare technische laag die onze stad nodig heeft om te functioneren. Deze is al gescheiden en ligt onder het onbereikbaar onder oppervlak. De kans die Eindhoven zou moeten grijpen om de stad op de langere tijd leefbaar te houden én te laten groeien: hoog de stad op met +1 nivo. Voorzie de (binnen)stad van een autonome logistieke laag op het huidige maaiveld-nivo die net als leidingen de stad bedienen in de logistieke stromen die noodzakelijk zijn binnen een stedelijke omgeving. Denk hierbij aan aanvoer van goederen voor horeca, retail en bewoners en afvoer van rest-stromen die nu nog handmatig met vrachtwagens uit de stad gehaald worden.

Deze laag zou functioneel en onzichtbaar moeten zijn, natuurlijk wel bereikbaar voor onderhoud. Boven op deze logistieke laag kan dan een groenere laag gelegd worden, met een groene insteek, bedoeld voor voetganger en fietser.
Voorbeelden van vergelijkbare groene lagen zijn er al, bijvoorbeeld in Maastricht waar de A2 naar nivo -1 en -2 is gegaan.

#9 De gemeente en betrouwbaarheid

De gemeente heeft zich in het Emmasingelkwadrant tot nu toe niet van haar beste kant laten zien. Bij de tijdelijke plannen voor het Woonbedrijf heeft ze haar plannen de omwonenden als voldongen feit gepresenteerd, enkel tekenen bij het kruisje van geen bezwaar.
Nadat de rechter de gemeente de grootste fouten (parkeeroverlast) in dit plan had laten corrigeren, verwacht je dat de gemeente dan ook zorgt voor de handhaving.
Helaas, niets van dat. Het melden van parkeeroverlast werd ontkend, bezwaren tegen het niet handhaven langdurig en tot voorbij de geldende termijnen gerekt, en als slotstuk gewoon zijn de normen zo aangepast dat de (nog steeds overlastgevende) situatie is gelegaliseerd.

Op het vlak van afval hetzelfde, de rekening die wordt gemaakt voor het opruimen van bijzetafval wordt gewoon op de bewoners en niet bij de vervuiler verhaald. Dagelijks speelt zich voor onze deur het tafereel af van spoedzoekers die afval dumpen en de Ergon die het weer opruimt.
Hier komt dan de mate en manier waarop inspraak wordt georganiseerd door de gemeente bij, deze is bedroevend en teleurstellend. Het vertrouwen in een gemeente, die er is voor de huidige en toekomstige bewoners van de stad betrouwbaar is, is er bij mij persoonlijk niet meer.

Het feit dat de hoogbouwnorm voor het gebied al bij het eerste bouwwerk is gesneuveld en ook nu weer niet wordt gevolgd pleit ervoor om bij dit plan en iedere opvolgend plan extra alert te zijn en de gemeente never nooit niet meer te geloven op haar blauwe ogen.

Ook het koppelen van de bouwhoogte van torens aan de inrichting van het victoriapark is een hellend vlak. Tot nu toe is er geen enkele zekerheid openbaar gemaakt dat het park er komt, hoe het ingevuld wordt en hoe het gefinancierd wordt. De gemeente had een duidelijk verhaal naar de bewoners van het gebied, eerst Lighting transformeren en daarna het park aanleggen, en daarna verder. In plaats van een park werd er een parking aangelegd, het park kwam maar niet en nu zijn er dan nieuwe eisen, de toren moet hoger anders dan…
Zeer teleurstellend dat de gemeente zich lijkt te laten chanteren. De gemeente zou zich er goed van bewust moeten zijn dat ze een veel sterker middel heeft dan welke projectontwikkelaar dan ook: de onteigeningswet. In de ontwikkeling van het Emmasingelkwadrant zal er zeker sprake zijn van geven en nemen door alle partijen, maar het lijkt er sterk op dat de gemeente een vinger gegeven heeft en daarbij zijn hand in het spel is kwijtgeraakt.

#10 Doel en gewenste aanpassingen in het bestemmingsplan

Bovenstaand is een bredere zienswijze op de ontwikkelingen, met alternatieve ideeën en visies die niet door iedere lezer ervan geplaatst zullen kunnen worden. Doel van deze bredere zienswijze is om een tegengeluid te vormen tegen de huidige tunnelvisie waarin Eindhoven terecht lijkt gekomen. Eindhoven is een fantastische stad om te wonen, hopelijk blijft dit in de toekomst ook en is er ruimte voor een afwijkende mening van iemand die niet meer bij het ‘geen bezwaar’ kruisje tekent.

De gewenste aanpassingen staan hieronder kort gesommeerd:
• een visionair Haussmann-plan waarmee Eindhoven kan groeien in plaats van de huidige windplannen
• een bestemmingsplan voor het gehele herontwikkelingsgebied in plaats van de postzegel
• geen nieuwe torens in het Emmasingelkwadrant, Eindhovense maat houden in de overgang van hoog naar laag
• meer ruimte voor groen, minder voor steen en asfalt
• verkeersluwe binnenstad, opheffen Vonderweg
• meer ruimte voor de Gender, langer bovengronds tracé
• technisch innoveren op stedenbouwkundige lagen

# Slot

Deze bredere zienswijze is een persoonlijke, ingediend bij de gemeente Eindhoven in het kader van de zienswijze op de Victoriatoren. Er volgt nog een meningsvormende vergadering hierover in de gemeenteraad. Voor eenieder die hier ook andere ideeën en zienswijzes over heeft, deel deze vooral en heb respect voor de variatie die hier in zit.

Bart