Zou je in een Eindhoven zonder ASML willen wonen?

ASML vestigingsplaats
ASML is opgericht in april 1984. Toen ik daar in oktober ging werken was de vraag waar we een gloednieuw gebouw moesten bouwen. Inwonen bij Philips in TQ op Strijp T was moeizaam: een lekke houten keet tussen TQ3 en TQ4. Dus er moest een gebouw komen waar we onze klanten op  niveau konden ontvangen.

De keuze was Best, Veldhoven of Silicon Valley. Best en Veldhoven was prima voor de techniek en de techneuten die in deze regio woonden. Silicon Valley was prima omdat je dan dicht bij de klanten zat. En techneuten zaten daar ook genoeg.
Gelukkig viel het kwartje in de richting van Veldhoven, dankzij wat power play van de toenmalige CEO: de eerste heipalen gingen meteen de grond in op de dag van de uitspraak van de Raad van State. Wat dat betreft is er niks veranderd.

Eindhoven zonder ASML
Hoe zou Eindhoven er nu uitzien als de keuze voor de vestiging van ASML was gevallen op San Jose, Californie in plaats van Veldhoven?

Er zou een enorme kaalslag zijn geweest in de regio in de jaren tachtig en negentig. Centurion en het faillisement van DAF eisten hun tol. Het NatLab werd gemarginaliseerd. De verplaatsing van het hoofdkantoor van Philips zou de nekslag voor de regio geweest zijn. En geen ASML om dat op te vangen, want die zit in San Jose. Dus geen Brainport maar een regio zonder werk en zonder geld. Het gevolg is dat de kenniswerkers de regio even snel verlaten als ze binnen gekomen zijn. Wat overblijft is leegstand en armoede.

Armetierig
Ik vermoed dus dat we dan in een armetierige regio zouden wonen. Eindhoven zou dan goed passen in het rijtje Enschede – Doetinchem – Arnhem. Allemaal steden met een kwijnend bestaan, hier en daar wat kleine bedrijven, leeggelopen winkelcentra, minder cultuur en minder vertier. Als er niks verdiend wordt dan kan er ook niks worden uitgegeven. Heel saai.
Het aantal inwoners in Eindhoven komt dan nooit boven de honderdduizend uit en het budget van de gemeente een derde van wat ze nu elk jaar opbranden. Waarom zou je verhuizen naar Eindhoven als je een goede baan zoekt? Zonder ASML geen toeleveranciers en geen innovatie. Teren op de gloriejaren van Philips is dan het enige wat overblijft. Waarom zou je een High Tech Campus (HTC) en Business Innovatie Centrum (BIC) in Eindhoven willen als er verder in de regio geen voedingsbodem is. De TU/e en Fontys komen dan niet boven boven regionaal niveau uit want kenniswerkers willen niet in een omgeving wonen waar verder niks gebeurt.

Exponentiele groei: gelukkig wel
In de periode dat ik bij ASML werkte zijn we enkele keren bijna technisch failliet geweest. Nu gaat het al meer dan twintig jaar geweldig en moeten alle zeilen bijgezet worden om de klanten tevreden te houden. De groei in het personeel is sinds 1984 gemiddeld 30% per jaar geweest. Alleen toen gingen we van 100 naar 130 personeelsleden. Daar merkte de regio niks van.  Nu van 10.000 naar 13.000 in een jaar en dan begint het inderdaad te schuren met de huisvesting enzo.

Help ASML
Toch zou ik willen voorstellen om ASML zo veel mogelijk te helpen om zijn groeiplannen mogelijk te maken. Ze kunnen het ook niet helpen dat de vraag nu zo groot is dat ze alle zeilen moeten bijzetten.

Trotse Regio
Wij maken in de regio allemaal samen unieke produkten waar de wereld om zit te springen en waar ze ons ruim voor betalen. Laten we daar trots op zijn en meehelpen!