De expat is dood, lang leve de international!
De Aziatische hoornaar, de Japanse duizendknoop en de rode Amerikaanse rivierkreeft: prachtige natuur maar wel met bijeffecten. De Brainport ecologie kent haar eigen uitdagingen.
Cijfertjes
Op NPO-Start is sinds 30 september een mini-documentaire te zien over expats in Nederland. Met name de situatie binnen de Brainportregio wordt belicht. De cijfers vliegen je om de oren in de deze docu en ze liegen er niet om:
- 70 procent van de huizenkopers zijn niet-Nederlands;
- Er is nood aan tien tot twaalf basisscholen;
- De groei van de regio komt voor 100% door expats;
- ASML neemt soms 400 mensen per maand aan;
- ASML trekt voor 50 procent niet-Nederlanders aan;
- Van de 3.000 benodigde woningen per jaar wordt de helft gerealiseerd;
- In de aankomende tien jaar komen er in Brainport 70.000 banen bij.
De positievo’s
Opvallend onopvallend is het gebrek aan échte aandacht voor de keerzijde. De financieel eindverantwoordelijke van ASML schetst een plaatje van een expat die geen expat is. Neen, er sprake van integrerende ‘internationals’ die zich hier willen wortelen. De buitenlandse kennismensen blijven hier vaak lange tijd.
In de documentaire wordt dat beeld bevestigd door vijf cricketspelers die hier in sommige gevallen al 15 jaar of langer woonachtig zijn. Ze doen hun verhaal overigens in het Engels, behalve een gezamenlijk: ‘Eindhoven Da Gakste’. Op een veld waar vroeger werd gevoetbald wordt nu cricket gespeeld.
De uberpositivo kan ook in deze documentaire niet ontbreken. Ik heb het over de ‘linking pin vanuit de overheid voor bedrijven en kennisinstellingen’. U mist het woord ‘burgers’ en weet dus dat het een wethouder Brainport betreft: Stijn Steenbakkers.
Scholen
Tot mijn vreugde blijkt dat in de documentaire daadwerkelijk wordt stilgestaan bij een neveneffect van de high tech ‘internationalsinvasie’: de expatjes of liever de kinderen van de internationals moeten naar school kunnen. Als we Salto-voorzitter Wim Klaassen moeten geloven is het nu al nodig dat we 10 tot 12 scholen gaan realiseren. Daarvan blijkt bitter weinig althans in het beleid van de gemeente Eindhoven.
Toch wel bijzonder als je ziet hoeveel miljoenen gemeenschapseuro’s er naar de Internationale School Eindhoven (ISE) zijn gevloeid in de afgelopen jaren. Overigens ook een impuls onder regie van de Eindhovense Brainportwethouder.
Invasieve ramp in wording
De weerstand in de Brainportregio zou reuze meevallen en dat zou te danken zijn aan eerdere ervaringen in Eindhoven met ‘internationals’. De komst van mensen uit Drente zou de stad hebben geleerd om te gaan met mensen van buitenaf. De enige overeenkomst met de huidige situatie is het feit dat de Drentenaren van buitenaf kwamen. De vergelijking met de huidige situatie gaat eigenlijk op alle fronten mank, van huisvesting tot en met integratievraagstukken. Van de rol van de werkgever tot en met de omvang en invulling van de stad en regio.
Geen expat?
En hoezo is de buitenlandse kenniswerker in de 040-regio ineens geen expat meer? Eén van de belangrijkste aspecten van een dergelijke werknemer is zijn of haar specifieke kennis. Onmisbaar en moeilijk te vinden in Nederland en daardoor belast volgens het fiscale 30 procent belastingregime. Gaat ASML ook voorstellen om die voor de woningmarkt disruptieve belastingregeling af te schaffen nu het om integrerende ‘internationals’ gaat?
Discussie
Het wordt tijd voor het daadwerkelijk benoemen en aanpakken van de vraagstukken die in deze ‘Stand van zaken’-documentaire luchtig worden benoemd. De problemen stapelen zich razendsnel op en de problematiek dijt uit. De oplossing moet maar weer eens uit Den Haag komen en bestaat niet uit keuzes maar uit zakken geld. Daarmee komen we er in Brainport niet uit. Als we niet beter gaan luisteren naar burgers en kijken naar hun belangen, dan hebben we over tien jaar niet alleen veel nieuwe banen maar ook maatschappelijke onrust. Dat lijkt mij het laatste waar Brainport op zit te wachten.
Kijk zelf naar Stand van Zaken, WNL: Expats (20 minuten)
Goede docu, alleen de conclusie die je trekt is persoonlijk. De maatschappelijke onrust waarover je spreekt is mij onduidelijk. Kan je specificeren wat je daarmee bedoeld?
Daarnaast wil ik je duiden op een term die zich in Europa en in nog sterkere mate in China voort doet, en dat is vergrijzing.
Zoals je zelf al concludeert is groei door natuurlijke aanwas (lees: geboorte) binnen Nederland dermate laag dat we onze verzorgingsstaat niet meer overeind kunnen houden. In Jip en Janneke-taal. Er zijn te weinig werkende jongeren en teveel pensionerende ouderen.
In andere delen van de wereld, zoals bijvoorbeeld India en grote delen van Afrika, is het tegenovergestelde gaan. Een te grote werkende bevolking en te weinig banen. Dat klinkt als een win-win situatie.
Dus waarom niet arbeidsmigratie bevorderen? Wat maakt een landsgrens nu uit. Dat is een niet fysieke door de mens bedacht lijn op de kaart. Als ASML vacatures heeft staan, waar geen hond op reageert, dan is het toch meer dan logisch dat er verder wordt gekeken? We zijn toch geen eiland? We zijn Europa en Europa is een economische entiteit binnen een mondiaal economisch systeem.
Ik ben heel dankbaar met alle internationals die huis en aard verlaten om in ons mooie land te komen werken. We hebben ze niet alleen nodig, maar ze voegen ook iets toe aan onze maatschappij. Ze zijn vaak jong, open-minded, goed opgeleid en hard werkend. Ze zijn een uiting van onze tolerantie en multiculturele samenleving.
De problemen die er genoemd worden zijn niet de schuld van de internationals. Zij maken de problemen in de maatschappij enkel zichtbaar. Huisvesting en onderwijs zijn al dertig jaar zwaar ondermaats. Dat probleem moet keihard aangepakt worden. En niet degene die het probleem zichtbaar maken.
Je vindt het een goede docu. Daar zijn we het over eens. Iedereen kijken dus!
Hoi Bob,
Jammer dat je geen antwoord kan geven op mijn vraag. Ik ben erg benieuwd welke maatschappelijk onrust je ervaart.
‘Als we niet beter gaan luisteren naar burgers en kijken naar hun belangen, dan hebben we over tien jaar niet alleen veel nieuwe banen maar ook maatschappelijke onrust.’, schreef ik. Over tien jaar maken we de balans op maar voor die tijd wijd ik er vast nog wel een artikeltje aan.
Ok, het is dus gewoon ongefundeerd en hypothetisch. Zo werk je xenofobie wel in de hand ja.
Ik wil juist xenofobie voorkomen, Peter.
“Waarom niet arbeidsmigratie bevorderen?”
Dat is een verdienmodel met veel componenten van moderne slavernij in zich (met daarnaast ook nog vaak allerlei belastingvoordelen voor de werkgever, inzet van goedkopere arbeidskrachten, verstoring van de lokale arbeidsmarkt etc..) . Kijk daarnaast eens wat er gebeurt met het verslepen van mensen en hoe dit plaatsvindt. De maffia regeert in veel van dit soort (mensen)smokkelprocessen.
“Je kunt arbeidsmigratie inderdaad bevorderen.”
Selecteer dan aan “de poort” en biedt gestructureerd perspectief, met een wederzijdse verplichting. Dan blijf je als samenleving ook beter in balans.
“Wat maakt een landsgrens nu uit.”
Heel veel,
Grenzen zijn er; vanuit historisch, cultureel of andere perspectieven. Die zijn er altijd geweest en zullen er ook altijd blijven. Het is een beetje naïef, eigen meer simplistisch, om een grens uit te gummen.
“Dat is een niet fysieke door de mens bedacht lijn op de kaart.”
Ga terug naar school. Koop en/of lees eens wat geschiedenis boeken alsjeblieft. Doe dat, dan zal je het principe van grenzen echt beter gaan begrijpen.
“Als ASML vacatures heeft staan, waar geen hond op reageert, dan is het toch meer dan logisch dat er verder wordt gekeken? We zijn toch geen eiland? We zijn Europa en Europa is een economische entiteit binnen een mondiaal economisch systeem.”
Logisch dat een bedrijf verder kijkt, dat heet overleven, anticiperen, etc…
Een bedrijf kan uiteindelijk ook zijn activiteiten gaan verplaatsen. ASML is niet gek wat dat betreft.
De wet van de remmende voorsprong zal t.z.t. ook op ASML van toepassing zijn..
Eén Europa bestaat niet, laat dat maar los.
Ook zijn wij geen federatie en zullen we dat niet worden.
Daarvoor zijn de culturele verschillen binnen – en tussen de landen, en vele regio’s veel te groot.
Het is wederom een bedacht marketingspinsel om via een aantal marktkanalen aan te verdienen.
Onze pluriformiteit van landen, samenlevingen en (sub)culturen breng je niet samen onder één naam samen, die Europa heet.
“Ik ben heel dankbaar met alle internationals die huis en aard verlaten om in ons mooie land te komen werken. We hebben ze niet alleen nodig, maar ze voegen ook iets toe aan onze maatschappij. Ze zijn vaak jong, open-minded, goed opgeleid en hard werkend. Ze zijn een uiting van onze tolerantie en multiculturele samenleving.”
Het hele scala aan positieve maar helaas ook negatieve beelden kun je hierop plakken. Dat vergeet je, mogelijk bewust?
Ja, we verdienen nog steeds héél veel aan deze mensen, en tegelijkertijd nemen wij ze niet goed op in het integreren binnen onze samenleving, want dat kost ons teveel tijd, energie en ruimte om zelf te moeten veranderen of in te leveren, daar waar dit nodig is.
Ja, we hebben ze nodig, om ons huidige verdienmodel in stand te houden. Krimpen is in ons beeld nog steeds iets vies, terwijl ook krimpen een goede groeistrategie kan zijn om kwaliteit en waarde toe te voegen.
“De problemen die er genoemd worden zijn niet de schuld van de internationals. Zij maken de problemen in de maatschappij enkel zichtbaar. Huisvesting en onderwijs zijn al dertig jaar zwaar ondermaats. Dat probleem moet keihard aangepakt worden. En niet degene die het probleem zichtbaar maken.”
Ons belastinggeld kunnen wij maar één keer goed inzetten. De vraag is waar we dit aan willen besteden. Aan expat subsidies of aan ouderenzorg.
Een Chinese student die hier komt studeren levert qua directe inkomsten 3 tot 4x meer op. Alleen de overheidsuitgaven aan bijv. de Chinese student komen niet goed in beeld. De krapte van het woningtekort wat hier ook neerdaalt, het belastinggeld dat niet op andere zaken wordt ingezet, zijn allemaal scheve keuzes. Keuze die leiden tot een ontwrichtende samenleving.
Het ontbreekt aan een evenwichtige balans op dit moment gaat leiden tot harde, niet prettige correcties. Dat gebeurt altijd.
Dat lees je terug wanneer je in geschiedenisboeken terugbladert.
We moeten voorkomen dat dit ontspoort en zullen scherpere keuzes moeten gaan maken.